Okul öncesi dönem çocuklarının liderlik özellikleri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Özet
Bu araştırmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının liderlik özellikleri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya İstanbul'daki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden, yaşları 48-66 aylık olan 92 çocuk katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgiler Formu, Erken Çocukluk Dönemi Liderlik Ölçeği ve Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi (TEDİL)’nin İfade Edici Dil Alt Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarında Erken Çocukluk Dönemi Liderlik Ölçeği’nden elde edilen verilere göre çocuklarının liderlik puanlarının yüksek düzeyde olduğu, çocukların liderlik puan ortalamalarının yaş, cinsiyet ve okul öncesi eğitim kurumuna devam süresi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır. Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi’nden elde edilen verilere göre ise çocukların ifade edici dil puanlarının cinsiyet ve okul öncesi eğitim kurumuna devam süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, yaş değişkenine göre ise anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Çocukların liderlik özellikleri ile dil becerileri arasında ise liderlik özellikleri ile dil becerileri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Referanslar
Adcock, D. & Segal, M. (1983). Making friends: Ways of encouraging social development in young children. Englewood Cliffs. NJ: Prentice-Hall.
Addison, L., Oliver, A. I. & Cooper, C. (1987). Developing leadership potential in gifted children and youth. Eric Document Reproduction Service. No. Ed 285310.
Avcı, B. (2009). Öğrencinin liderliği. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Barthold, K. S. (2014). The Emergence of Leadership in Children: The Role of Play, Athletics, and School. CMC Senior Theses. Paper 859. http://scholarship.claremont.edu/cmc_theses/859 adresinden 09/06/2020 tarihinde erişilmiştir.
Black, B. & Hazen, N. L. (1990). Social status and patterns of communication in acquainted and unacquainted preschool children. Developmental Psychology, 26, 379-387.
Birol, Z. H. (2005). Fen lisesi ve sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin mükemmeliyetçilik, benlik saygısı, liderlik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Bohlin, L. C. (2000). Determinants of young children's leadership and dominance strategies during play. PhD Thesis. Indiana University, Department of Educational Psychology.
Cansoy, R. (2015). Türkiye’de ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Clarke-Stewart, K. A., Gruber, C. P. & Fitzgerald, L. M. (1994). Children at home and in day care. Hillsdale, NJ: Lawrence ErlbaumAssociates.
Creswell, J. W. (2005).Educational research planning, conducting and evaluating quantitative and quantative research. USA: Pearson Prentice.
Çat Şahin, A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocukların dil gelişimi ile annelerin okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Durmuş, Ö. (2011). İlköğretim ve lise öğrencilerinde görülen liderlik davranışlarının araştırılması. Yüksek lisans tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Erdoğan, S., Şimşek Bekir, H. & Erdoğan Aras, S. (2005). Alt sosyoekonomik bölgelerde ana sınıfına devam eden 5-6 yaş grubundaki çocukların dil gelişim düzeylerine bazı faktörlerin etkisinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 232-246.
French, D. C. (1984). Children's knowledge of the social functions of younger, older, and same-age peers. Child Development, 55(4), 1429-1433.
Fu, V. R. (1970). A nursery school leadership observation schedule and a nursery school leadership rating scale. Greensboro, NC: University of North Carolina.
Fu, V. R. (1979). Preschool leadership-followership behaviors. Child Study Journal, 9(2), 133- 140.
Fu, V. R., Canaday, H. & Fu, D. (1982). Creativity and leadership in preschoolers. The Journal of Genetic Psychology, 141(2), 291-292.
Gertner, B. L., Rice, M. I. & Hadley, P. A. (1994). Influence of communicative competence on peer preferences in a preschool classroom. Journal of Speech and Hearing Research, Volume 37, 913-923.
Gürocak Ünal, S. (2007). Anasınıfına devam eden 60-72 ay çocukların dil gelişimi ve ince motor gelişimi açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Güven, O. S. (2014). İki dil testinin (TEDİL ve TODİL) tipik ve atipik dil gelişimi gösteren çocuklarda ayırt ediciliğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Hadley, P. A. & Rice, M. L. (1991). Conversational responsiveness of speech and language-impaired preschoolers. Journal of Speech and Hearing Research, 34, 1308-1317.
Harrison, C. W., Rawls, J. & Rawls, D. (1971). Differences between leaders and non-leaders in six-to-eleven-year-old children. Journal of Social Psychology, 84, 269-272.
Hazen, N. A. & Black, B. (1989). Preschool peer communication skills: The role of social status and interaction context. Child Development, 60(4), 867-876.
Hensel, N. H. (1991). Social leadership skills in young children. Roeper Review, 14(1), 4-6.
Horn, L. M. (1977). A correlational study of leadership among preschool children. Master Thesis, Kean College of New Jersey.
Howes, C. (1988). Peer interaction of young children. Monographs of the Society for Research in Child Development, 53 (1,Serial No. 217).
Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Karnes, F. & Bean, S. (1990). Developing leadership in gifted youth. Council for Exceptional Children & ERIC Clearinghouse on Handicapped and Gifted Children. ERIC Digest #E485.
Karnes, F. & Bean, S. (1996). Leadership and the gifted. Focus on Exceptional Children, 29(1), 1-12.
Kemple, K. M. (1991). Research in review: Preschool children’s peer acceptance and social interaction. Young Children, 46(5), 47-54.
Koçak, N., Ergin, B. & Yalçın, H. (2014). 60-72 Aylık çocukların türkçe dil kullanımı düzeyleri ve etki eden faktörlerin incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(II), 100-106.
Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Lee, S. Y., Recchia, S. & Shin, M. S. (2005). “Not the same kind of leaders”: Four young children's unique ways of influencing others. Journal of Research in Childhood Education, 20(2), 132-148.
Manning, S. (2005). Young leaders: Growing through mentoring. Gifted Child Today, 28(1), 14- 20.
Mawson, B. (2010). Gender and leadership styles in children’s play. Australasian Journal of Early Childhood, 35(2), 115-124.
Mawson, B. (2011). Children’s leadership strategies in early childhood. Journal of Research in Childhood Education, 25(4), 327-338.
Mullarkey, L. S., Recchia, S. L., Lee, S. Y., Shin, M. S. & Lee, Y. J. (2005). Manipulative managers and devilish dictators: Teachers' perspectives on the dilemmas and challenges of classroom leadership. Journal of Early Childhood Teacher Education, 25, 123-129.
Murphy, S. E., & Johnson, S. K. (2011). The benefits of a long-lens approach to leader development: Understanding the seeds of leadership. The Leadership Quarterly, 22(1), 459-470.
Ogurlu, Ü. (2012). Liderlik becerileri geliştirme programının üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerine etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özalp, İ., Şahin, M., Berberoğlu, G. & Ceylan, R. (2004). Yönetim ve organizasyon. Celil Koparal (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No:1457.
Özmermer, N. (2008). Çalışan annelerin ve çalışmayan annelerin anasınıfına devam eden 5-6 yaş çocuklarının dil gelişim farklılıklarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Öztürk, H. (1995). Okul öncesi eğitim kurumlarına giden ve gitmeyen ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin alıcı ve ifade edici dil düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Parten, M. (1933). Leadership among preschool children. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 27(4), 430-440.
Perez, G., Chassin, D., Ellington, C. & Smith, J. (1982). Leadership giftedness in preschool children. Roeper Review, 4(3), 26-28.
Place, K. S. & Becker, J. A. (1991). The influence of pragmatic competence on the likability of grade-school children. Discourse Process, 14, 227-243.
Rice, M. L. (1993). Don't talk to him; he's weird: A social consequences account of language and social interactions. In Kaiser, A. P. & Gray, D. B. (Eds.), Enhancing children’s communication: Research foundations for intervention (pp. 139-158). Baltimore, MD: Brookes Publishing Company.
Rice, M. L., Sell, M. A. & Hadley, P. A. (1991). Social interactions of speech- and language-impaired children. Journal of Speech and Hearing Research, 34, 1299-1307.
Roets, L. F., Ed. (2000). Leadership for ages 4-8: Identification and talent development. Des Moines, IA: Leadership Publishers.
Rosenthal, F. (1957). Some relationships between sociometric position and language structure of young children. Journal of Educational Psychology, 48(8), 483-497.
Schwartz, J., Strickland, R. & Krolick, G. (1974). Infant day care: Behavioral effects at preschool age. Developmental Psychology. 10. 502-506.
Shin, M. S., Recchia, S. L., Lee, S. Y., Lee, Y. J. & Mullarkey, L. S. (2004). Understanding early childhood leadership: Emerging competencies in the context of relationships. Journal of Early Childhood Research, 2(3), 301-316.
Sisk, D. A. & Rosselli, H. C. (1996). Leadership: A special kind of giftedness. Unionville, NY: Trillium Press.
Soffler, A. A. (2011). What is the nature of children’s leadership in early childhood education settings? A Grounded Theory. PhD Thesis, Colorado State University, Fort Collins, Colorado.
Solmaz, H. (2017). Okul öncesi çocuklarının liderlik becerilerinin geliştirilmesi konusunda deneysel bir çalışma: şimdinin küçükleri, geleceğin büyük liderleri. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Topbaş, S. & Güven, S. (2013). Türkçe erken dil gelişimi testi (TEDİL). Ankara: Detay Yayıncılık.
Yıldırım, A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarından yararlanamayan 4-5 yaş çocuklarının dil gelişimini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Konya ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yıldırım Doğru, S. S., Alabay, E. & Kayılı, G. (2010). Normal gelişim gösteren ve öğrenme güçlüğü olan çocukların sözcük dağarcığı ile dili anlama düzeylerinin belirlenmesi. Elementary Education Online, (6)3, 829-840.
Yıldız, C., Şen, S. & Coşkun, R. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden ve etmeyen 5-6 yaş çocukların üst dil becerilerin incelenmesi (Özetler). Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 13- 15 Eylül, 942 Muğla.
