Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi

Cumhuriyetin ilanından günümüze Türkiye’de okul öncesi eğitimdeki değişimler

2021-10-08T14:55:03+00:00

Ülkemizde okul öncesi eğitimin tarihine bakıldığında “ana mektepleri, çocuk bahçesi, anaokulu, çocuk yuvası, kreş, anasınıfı” vb isimlerle yer aldığı görülmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren eğitim sistemimizde okul öncesi eğitime yer verilmiştir. Günümüzde okul öncesi eğitimin çocukların hazırbulunuşluklarını artırması ve ilkokula geçişini kolaylaştırması nedeniyle daha çok çocuğun okul öncesi eğitimden yararlandığı görülmektedir. Bu derleme çalışmasında Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar geçen sürede Türkiye’de okul öncesi eğitimin Milli Eğitim şura raporlarında nasıl yer aldığı, okul öncesi eğitim programlarının temel özellikleri ve okul öncesi eğitimdeki sayısal değişimlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan incelemelerde Milli Eğitim şuralarından 9. sunda okul öncesi eğitimin amaç, kapsam ve kuruluşu ile ilgili düzenlenmelerin yer aldığı, 14. Milli Eğitim Şurasında okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması vurgulanmaktadır. Okul öncesi eğitimle 90’lı yılların sonundan itibaren okul öncesi eğitimde öğrenci, öğretmen ve derslik sayısında önemli artışlar görülmektedir. Program boyutunda okul öncesi eğitim programlarının “çocuk merkezli” ve “oyun temelli” programlara biçiminde düzenlendiği dikkat çekmektedir.

Türkiye’de okul öncesi eğitim ve kanıt temelli sınıf yönetimi stratejileri

2022-01-20T14:22:08+00:00

Tüm öğrenciler için başarılı bir öğrenme çevresinin oluşturulması ve sürdürülmesi amacıyla öğretmenler tarafından planlanan ve uygulanan etkinlikler bütünü olan sınıf yönetimi (SY) her öğrencinin akademik ve sosyal yaşamdaki başarısına etki eden faktörlerin başında gelmektedir. 1990’lı yıllardan sonra kanıt temelli uygulamalar kavramının eğitim alanına girmesi ve hızla yaygınlaşması sonucunda SY konusundaki çalışmalarda gittikçe daha fazla ölçüde çocukların akademik becerileri ve davranışları üzerinde etkili olduğu deneysel araştırmalarla kanıtlanmış SY stratejilerinin önemi vurgulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, okul öncesi (OÖ) öğretmenlerinin hangi SY stratejilerini kullandıklarının belirlenmesi amacıyla, 2005-2020 yılları arasında ülkemizde yayınlanan SY çalışmaları taranmış; kullanılan stratejiler kanıt temelli sınıf yönetimi (KTSY) çerçevesinde gözden geçirilmiştir. Ayrıca doğrudan kanıt temelli stratejiler arasında yer almayan fakat SY ile ilişkili olduğu kabul edilen bütünleştirme ve aile katılımı konuları da çalışma kapsamında ele alınmıştır. Çalışma sonunda, KTSY stratejilerinin OÖ eğitimde kullanılmasının önemi vurgulanarak, OÖ öğretmenleri için geliştirilen hizmet öncesi ve hizmet içi programlarda KTSY stratejilerine yer verilmesi önerilmiştir.

Pedagogical aspects of family functioning

2022-04-18T22:00:22+00:00

Social functioning consequently affects the functioning of the family. Respecting the personality and autonomy of the individual, the connection between the quality of family functioning and educational outcomes of children cannot be neglected. The pedagogical influence of the family on the individual is recognisable by the adopted value orientations and social norms; models of behaviour; learning strategies; ways of distributing power and taking responsibility; by communication and ways of solving problem situations, as well as flexibility and expressiveness. Understanding family functions (economic, socio-emotional, religious, reproductive etc.) and their simultaneous impact on children, it is unjustified to interpret their educational outcomes based on separated aspects of family functioning. The purpose of this paper was to gather relevant researches which indicate that a number of latent and intervening variables are associated with children's educational outcomes, making the family a nonlinear dynamic system. Changes and children's outcomes are certain, but not easily predictable.

Eğitimcilerin Montessori yaklaşımına ilişkin yeterliklerinde Montessori eğitimci eğitim programının etkisinin incelenmesi

2021-10-30T11:01:23+00:00

Montessori Eğitimci Eğitim Programının, eğitimcilerin Montessori yaklaşımına ilişkin yeterliklerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılan araştırma 56 (28 deney ve 28 kontrol) eğitimci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma, ön test son test kontrol gruplu 2x2 faktöriyel desende yürütülmüş, veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen Genel Bilgi Formu ve Montessori Eğitimine İlişkin Eğitimci Değerlendirme Anketi ile toplanmıştır. Deneysel süreçte deney grubundaki eğitimcilere 160 saatlik Montessori Eğitimci Eğitimi Programı uygulanmıştır. Araştırma bulguları, deney ve kontrol grubunun ön test puanları arasında anlamlı bir fark olmadığını; bunun yanında son test puanları arasında anlamlı bir fark olduğunu göstermiştir. Deney grubunun ön test ve son test puanları karşılaştırıldığında anlamlı bir fark olduğu; buna karşın kontrol grubunda ön ve son test puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Bulgular Montessori Eğitimci Eğitiminin Montessori felsefine ilişkin düşünce, duygu ve davranışlar üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Bulgular ışığında eğitimlerin yaygınlaştırılması, eğitimlerin Montessori felsefesi ve uygulamasına hakim, uluslararası kuruluşlardan eğitim almış kişiler tarafından verilmesi önerilebilir.

Johann Heinrich Pestalozzi’yi konu alan ve Web of Science’ta taranan makaleler üzerine bir içerik analizi

2021-12-24T12:03:44+00:00

İsviçreli eğitimci Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1827) tarihsel süreçte eğitim bilimine, yaklaşımlarına, felsefesine çeşitli katkılarda bulunmuştur. Bu katkılar derinlemesine incelendiğinde görülüyor ki Pestalozzi’nin yaşamı boyunca deneyimlediği kültürel, siyasi, ekonomik, toplumsal olaylar ve kişisel yaşam öyküsü onun eğitime dair yaklaşımını şekillendirmesini sağlamıştır. Bu araştırmanın amacı Pestalozzi’yi içeren makalelerin yöntemi, konu alanı, atıf bilgisi gibi çeşitli konularda ve araştırmaların kavramsal temaları hakkında betimsel bir içerik analizi sağlamaktır. Araştırma yaklaşımı betimsel içerik analizi olarak belirlenmiştir. Web of Science’ta taranan ve konu alanında Pestalozzi’yi içeren 25 makale doküman analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Analiz edilen makaleler bulgularda on ayrı başlık altında değerlendirilmiştir. İncelenen makalelerin sıklıkla derleme makale türünde yayımlandığı, “Eğitim ve Eğitim Araştırmaları; Sosyal Bilimler Tarihi” kategorisinde yer aldığı ve konu alanlarının müzik, sanat eğitimi, eğitimde reformlar ve eğitimde sosyal duygusal unsurlar olduğu görülmüştür. Bulgulara ilişkin detaylı değerlendirmeler ve tartışmalar yapılmıştır.

60-72 aylık çocukların mizaç özellikleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

2021-12-28T18:56:58+00:00

Araştırmanın amacı, 60-72 aylık çocukların mizaç özellikleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma grubunu; 2018-2019 eğitim-öğretim yılı İstanbul ili Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi eğitim veren bağımsız okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık 168 çocuktan oluşmaktadır. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada “Aile Çocuk Demografik Bilgi Formu”, “Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği” ve “Problem Çözme Becerisi Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, çocukların Mizaç Ölçeği Sıcakkanlılık alt boyutundan en yüksek puana sahip oldukları tespit edilirken, en düşük puanı Tepkisellik alt boyutundan aldıkları belirlenmiştir. Sebatkarlık alt boyutunda kız çocuklarının erkek çocuklarına göre daha yüksek puan aldıkları saptanmıştır. Bir diğer ifade ile kızların erkeklere oranla daha fazla sebatkar olduğu belirlenmiştir. Çocukların problem çözme becerisi ile sıcakkanlılık ve sebatkarlık mizaç puanları arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki vardır. Ayrıca çocukların tepkisellik mizaç puanları ile problem çözme becerisi arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır.

Okul öncesi çocuklarda çalışma belleği ve erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesi

2022-01-20T14:23:38+00:00

Bu çalışma, okul öncesi çocukların çalışma belleği ve erken okuryazarlık becerilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma grubunda okul öncesi eğitime devam eden ve rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 5-6 yaşındaki 100 çocuk yer almıştır. Veri toplamada, Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası ve Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı (EOBDA) kullanılmıştır. Veriler, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis-H Testi ve Spearman Brown Korelasyon Katsayısı ile analiz edilmiştir. Değişkenler ve ölçek puanları arasında fark olması durumunda, farkın kaynağının belirlenmesinde Tukey Testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda erkek çocukların Çalışma Belleğinde görsel mekansal bellek becerilerinin kız çocuklarından daha yüksek olduğu bulunmuştur. Çocukların çalışma belleği ve erken okuryazarlık becerileri arasında anlamlı ve pozitif yönde bir korelasyon belirlenmiştir. Özellikle çalışma belleği ve sesbilgisel farkındalık becerileri birbiri ile yakından ilişkili bulunmuştur.

Okul Öncesi Matematik Öğretim Bilgisi Testi: Uyarlama ve uygulama çalışması

2021-12-28T18:57:53+00:00

Türkiye’de bugüne kadar farklı öğretmen yetiştirme politikaları uygulanmıştır. Bu bağlamda eğitim fakülteleri dışında farklı fakülte mezunlarına da öğretmen olma fırsatı verilmektedir. Bu çalışmanın amacı, sağlık bilimleri fakültesi, çocuk gelişimi bölümünde öğrenimine devam ederken veya mezun olarak eğitim fakültesinde pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına kayıtlı okul öncesi öğretmen adayları ile eğitim fakültesi okul öncesi öğretmenliği programına kayıtlı öğretmen adaylarının matematik öğretim bilgilerini değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda, Smith (1998) tarafından geliştirilen okul öncesi matematik öğretim bilgisi testinin Türkçeye uyarlama çalışmaları yapılmıştır. Bu doğrultuda, dilsel eşdeğerlik çalışması iki aşamada toplamda 64 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarına ise altı farklı üniversiteden 480 öğretmen adayı katılmıştır. Elde edilen veriler ışığında öğretmen adaylarının matematik öğretim bilgilerinin öğrenim gördükleri programa göre anlamlı bir şekilde değişmediği görülmüştür.

48-60 aylık çocuklarda sembolik oyun ve bilişsel işlevler “Oyun ve Biliş”

2022-01-31T08:08:34+00:00

Bu çalışmada okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların sembolik oyun becerilerini değerlendirmek, etkili olabilecek etmenleri ortaya koymak, bilişsel işlevler ile sembolik oyun becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada çalışma grubu anaokullarına devam eden 48-60 ay aralığındaki 100 çocuktan oluşmuştur. Çalışma kapsamında çocukların bilişsel işlevlerini değerlendirmek için “Bilişsel İşlevlerin Uygulanması Ölçeği” , sembolik oyun becerilerini değerlendirmek için “Sembolik Oyun Testi” kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında, sembolik oyun açısından kızlar lehine anlamlı bir sonuç çıktığı, yetişkin desteğinin çocukların ön test son test puanları arasında fark yarattığı ve bilişsel işlevlerin sembolik oyunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür.

Okul öncesi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile matematik öğretimi ve öğrenimine yönelik inançları

2021-12-30T18:59:00+00:00

Araştırmanın amacı, okul öncesi eğitimdeki öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile matematik öğretimi, öğrenimi ve inançları arasındaki ilişkiyi belirlemek ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının, matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inançlarını yordayıp yordamadığını araştırmaktır. Nicel araştırma kapsamında, ilişkisel tarama modeliyle tasarlanan araştırmanın çalışma grubu, İstanbul’daki beş üniversitenin okul öncesi eğitimi anabilim dalında öğrenim gören 248 son sınıf öğrencisidir. Araştırmada veri toplama araçları olarak “Epistemolojik İnançlar Ölçeği” ve “Matematik Öğretimi, Öğrenimi ve İnançlar Ölçeği” kullanılmıştır. Sonuçlar, okul öncesi öğretmen adaylarının epistemolojik inanç alt boyutlarından olan “öğrenme süreci- otorite/ uzman bilgisine şüphe” ve “öğrenme çabası” inanç düzeyleri artıkça matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inanç düzeylerinin arttığını, öğretmen adaylarının “doğuştan/ sabit yetenek” ve “bilginin kesinliği” inanç düzeyi arttıkça, matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inanç düzeylerinin azaldığını göstermiştir. Çalışma, öğretmen adaylarının “öğrenme süreci/uzman bilgisine şüphe” inancının matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inançlarını pozitif olarak, “doğuştan/sabit yetenek” ve“bilginin kesinliği” inançlarını ise negatif olarak yordadığını göstermiştir.

Ebeveynlerin bağlanma biçimlerinin çocuk yetiştirme tutumları üzerindeki yordayıcı rolü

2022-03-17T21:31:56+00:00

Bu çalışmada, ebeveynlerin bağlanma örüntüleri ile çocuklarını yetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemi Elazığ ilinde yaşayan, 2-6 yaş arasında çocukları bulunan 18-60 yaş arası 293 (185 kadın/108 erkek) ebeveynden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Ebeveyn Tutum Ölçeği” ve “Erişkin Bağlanma Biçimleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada veriler; pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizi istatistik yöntemleriyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; demokratik tutum ile kaçıngan bağlanma ve güvenli bağlanma arasında negatif; otoriter tutum ile kaçıngan bağlanma ve güvenli bağlanma arasında pozitif; aşırı koruyucu tutum ile kaçıngan bağlanma arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre eğitim düzeyi ve ebeveynlerin yaşı demokratik tutumun önemli yordayıcılarındandır. Ebeveynlerin; evlendiği yaşın, izin verici tutum düzeyini yordamada pozitif; çocuk sayısının, izin verici tutum düzeyini yordamada negatif; erkek çocuğu sayısının ise otoriter tutum düzeyini yordamada pozitif yönlü ve anlamlı katkısı bulunmuştur.

Kardeş kıskançlığı ve kardeşe uyum sorunu yaşayan çocuklar için Bibliyoterapi

2021-11-26T13:01:54+00:00

Bu araştırmada, okul öncesi dönem 3-6 yaş çocuklarına yönelik olarak yayınlanan ve kardeş kıskançlığı konusunu ele alan resimli hikâye kitaplarının bibliyoterapide kullanım açısından uygunluğunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Veriler, amaçsal örnekleme yöntemi ile kardeş kıskançlığını/ilişkilerini konu alan ve belirli kriterleri karşılayan 17 resimli hikâye kitabından doküman analizi aracılığıyla elde edilmiştir. Bu nitel araştırmada kitaplardan elde edilen veriler, bibliyoterapi temaları altında (özdeşim, katarsis ve içgörü-bütünleşme) kod ve kategoriler belirlenerek içerik analizi aracılığıyla yorumlanmıştır. Analiz sonucunda, incelenen kitaplarda yeni bir kardeşin doğumu veya var olan kardeşlerle yaşanan olumlu ve olumsuz ilişkilerin ele alındığı görülmüştür. İncelenen kitaplar, çocukların kardeş kıskançlığı, kardeşe uyum sorunlarına yönelik olarak bibliyoterapide kullanıma uygun bulunmuş ve makale sonunda bibliyoterapide kullanılabilecek çocuk kitaplarının örneği sunulmuştur.

Erken çocukluk dönemine seslenen müzikle ilgili çocuk kitaplarının içerik, müziksel kavramlar ve görselleri açısından incelenmesi

2021-12-08T19:03:44+00:00

Bu araştırmanın amacı, erken çocukluk dönemine seslenen müzikle ilgili çocuk kitaplarının içerik, müzik kavramları ve görselleri açısından incelenmesidir. Nitel araştırma desenlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Kitapların seçiminde ölçüt örnekleme yapılmıştır. 2010-2021 yılları arasında basılmış, müzikle ilgili 0-8 yaş aralığına seslenen toplam 46 kitap incelenmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan “Müzikle İlgili Çocuk Kitaplarını İnceleme Formu” ile toplanmış, içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. En çok yer verilen ilk üç konu kapsamı; keşfetme, müziğin duyguları etkileyen gücü ve müziği çocuklara tanıtmadır. Müzik kavramları ve görseller birbirine paralel bir sınıflandırma oluşturularak incelenmiştir. Müzikle ilgili kuramsal kavram sınıflamasında, şarkı, melodi/ezgi ve nota sözcükleri en sık geçen sözcüklerdir. Görseller açısından en sık, uçuşan nota çizimlerinin olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına dayanarak, müzikle ilgili nitelikli bebek kitaplarının artması, erken çocukluk eğitimiyle ilgilenen uzmanlar tarafından bu kitaplardan yararlanılması önerilmektedir.