Bağlanma Güvensizliği Tarama Envanterinin (2-5 Yaş) Türkçeye uyarlama çalışması

Ayber Acar; Sema Soydan

doi:10.24130/eccdjecs.1967202372500

Yazarlar

Ayber Acar KTO Karatay Üniversitesi https://orcid.org/0000-0003-2784-8098
Sema Soydan Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi https://orcid.org/0000-0003-0232-3818

Özet

Bu araştırmanın amacı, Bağlanma Güvensizliği Tarama Envanterinin Türkçe ’ye uyarlamasının geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olup olmadığının ortaya konulmasıdır. Araştırmanın örneklemini, 2021-2022 eğitim öğretim yılında 540 anne oluşturmuştur. Çalışmaya dahil olan 250 ebeveynin çocukları 4, 290 ebeveynin çocukları ise 5 yaşındadır. Yapılan Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda, Bağlanma Güvensizliği Tarama Envanteri’nin 3 faktörlü yapısı doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğine dair Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı α=.0,80 olarak bulunmuştur. Ölçekte bulunan boyutların toplam korelasyon değerleri 0,224 ile 0,490 aralığında değişmektedir. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonucunda, ölçeğin kabul edilebilir uyum değerlerine sahip olduğu anlaşılmıştır. Sonuçlar, uyarlaması yapılan ölçeğin, geçerli, güvenilir ve alanda kullanılabilecek bir ölçek olduğunu göstermiştir.

Referanslar

Adam, E., Gunnar, M., & Tanaka, A. (2004). Adult attachment, parent emotion, and observed parenting behavior: Mediator and moderator models. Child Development, 75(1), 110–122. doi:10.1111/j.1467- 8624.2004.00657.x

Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., and Wall, S. (1978). Patterns of Attachment: A Psychological Study of the Strange Situation. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Akgül, A. & Çevik, Ç. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri. Emek Ofset Baskı, s.104.

Ainsworth M. D. (1979). Infant-mother attachment. Am J Psychol., 34(10): 932-37.

Bakermans-Kranenburg, M. J., Van IJzendoorn, M. H., & Juffer, F. (2003). Less is more: a meta-analysis of sensitivity and attachment interventions in early childhood. Psychological Bulletin, 129, 195–215.

Bakermans-Kranenburg, M. J., Van IJzendoorn, M. H., & Juffer, F. (2005). Disorganized infant attachment and preventive interventions: a review and meta-analysis. Infant Mental Health Journal, 26, 191–216.

Bartlett, M. S., (1950). Tests of significance in factor analysis. British J. Psych. (Statistical Section) 3, 77–85.

Benoit, D. (2004). Infant-parent attachment: definition, types, antecedents, measurement, and outcome. Paediatr. Child Health 9, 541–545. doi: 10.1093/pch/9.8.541

Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: retrospect and prospect. Am. J. Orthopsychiatry 52, 664–678. doi 10.1111/j.1939-0025.1982.tb01456.x

Brennan, K. A., Clark, C. L., & Shaver, P. R. (1998). Self-report measurement of adult romantic attachment: An integrative overview. In J. A. Simpson & W. S. Rholes (Eds.), Attachment theory and close relationships (pp. 46–76). New York, NY: Guilford.

Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss Volume I: Attachment. New York, NY: Basic Books.

Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford publications

Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (ss. 136–162). Newbury Park, CA: Sage.

Brumariu, L. E., & Kerns, K. A. (2010). Parent–child attachment and internalizing symptoms in childhood and adolescence: a review of empirical findings and future directions. Development & Psychopathology, 22, 177–203.

Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32(2), 470-483.

Cerny, B. A., & Kaiser, H. F. (1977). A study of a measure of sampling adequacy for factor-analytic correlation matrices. Multivariate behavioral research, 12(1), 43-47.

Colman, R. A., & Thompson, R. A. (2002). Attachment security and the problem-solving behaviors of mothers and children. Merrill-Palmer Quarterly,48(4), 337-359.

Colonnesi, C., Draijer, E. M., Stams, G. J. J. M., Van der Bruggen, C. O., Bögels, S. M., & Noom, M. J. (2011). The relation between insecure attachment and child anxiety: a meta-analytic review. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40, 630–645.

Cornell, T., & Hamrin, V. (2008). Clinical interventions for children with attachment problems. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 21, 35–47.

Fearon, R. P., Bakermans-Kranenburg, M. J., van IJzendoorn, M. H., Lapsley, A. M., & Roisman, G. I. (2010). The significance of insecure attachment and disorganization in the development of children’s externalizing behavior: A meta-analytic study. Child Development, 81(2), 435–456. doi:10.1111/j.1467-8624.2009.01405.x

Goldberg, S., Muir R., & Kerr, J. (Eds.) (2013). Attachment theory: Social development, and clinical perspectives. London: Routledge.

Groh, A. M., Roisman, G. I., Van IJzendoorn, M. H., Bakermans-Kranenburg, M. J., & Fearon, P. (2012). The significance of insecure and disorganized attachment for children’s internalizing symptoms: a meta-analytic study. Child Development, 83, 591–610.

Gujarati, D. N. (1995); Basic Econometrics, 3rd Ed., McGraw-Hill, New York

Günaydın, G., Selçuk, E., Sümer, N., & Uysal, A. (2005). Ebeveyn ve arkadaşlara bağlanma envanteri kısa formunun psikometrik açıdan değlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 8, 13-23.

Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis, 5th ed. Prentice Hall

Kırımer, F., Akça, E., & Sümer, N. (2014). Orta çocuklukta anneye kaygılı ve kaçınan bağlanma: Yakın ilişkilerde yaşantılar envanteri-II Orta Çocukluk Dönemi Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Türk Psikoloji Yazıları, 17(33), 45–57.

Kline, R. B. (2011). Principle and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York, NY: Guilford.

Myers, R. H. (1990); Classical and Modern Regression with Applications, Massachusetts: PWS-Kent Publishing Company, Boston.

Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: the dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motiv. Emot. 27, 77–102. doi: 10.1023/A:1024515519160

Neyran, O. (2000). Uygulamalı Regresyon ve Korelasyon Analizi, 2. Baskı, İstanbul, 12.

Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile istatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.

Papalia, D.E., Olds S.W. & Feldman, R.D. (2004). A child’s world. New York, NY: The McGraw-Hill Companies.

Pederson, D. R., Gleason, K. E., Moran, G., & Bento, S. (1998). Maternal attachment representations, maternal sensitivity, and the infant-mother attachment relationship. Developmental Psychology, 34(5), 925–933. doi:10.1037/0012-1649.34.5.925

Polit, D. F., Beck, C. T., & Owen, S. V. (2007). Is the CVI an acceptable indicator of content validity? Appraisal and recommendations. Research In Nursing & Health, 30(4), 459-467. doi 10.1002/nur.20199

Rennie, K. M. (1997). Exploratory and confirmatory rotation strategies in exploratory factor analysis. Paper Presented At The Annual Meeting Of The Southwest Educational Research Association (Austin, January).

Scherer, K. R. (1988). Criteria for emotion-antecedent appraisal: A review. In Y Hamilton, G. H.

Schore, J. R., & Schore, A. (2008). Modern attachment theory: the central role of affect regulation in development and treatment. Clin. Soc. Work J. 36, 9–20. doi: 10.1007/s10615-007-0111-7

Selçuk, E., Günaydın, G., Sümer, N., & Uysal, A. (2005). Yetişkin Bağlanma Boyutlan İçin Yeni Bir Ölçüm: Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II'nin Türk Örnekleminde Psikometrik Açıdan Değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 8, 1-11.

Seven, S. (2006). Altı yaş çocuklarının sosyal beceri düzeyleri ile bağlanma durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Gazi Üüniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Ankara.

Seven, S., & Güngör Aytar, A. (2010). “Tamamlanmamış oyuncak bebek ailesi hikayeleri ölçeği’nin Türk çocuklarına uyarlanması. [Adaptation of the incomplete story of the toy family to the Turkish children]”. Educational Sciences: Theory & Practice, 10(1), 489-513.

Shaver, P. R., & Mikulincer, M. (2002). Attachment-related psychodynamics. Attach. Human Develop., 4, 133–161. doi: 10.1080/14616730210154171

Simpson, J. A., Rholes, W. S., Campbell, L., & Wilson, C. (2003). Changes in attachment orientations across the transition to parenthood. Journal of Experimental Social Psychology, 39(4), 317–331. doi:10.1016/S0022-1031(03)00030-1

Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stillerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürel arası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71-106.

Sümer, N. (2006). Yetişkin bağlanma ölçeklerinin kategoriler ve boyutlar düzeyinde karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 21, 1-22.

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.

Tavakol, M., & Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach’s alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53-55.

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.

Thompson, R. A. (2016). Early attachment and later development: Reframing the questions. In J. Cassidy & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment, third edition: Theory, research, and clinical applications. (pp. 330 – 348). New York, NY: Guildford.

Tüfekçi, N., & Tüfekçi, K. (2006). Bankacılık Sektöründe Farklı Olma Üstünlüğünün ve Müşteri Sadakatinin Yarattığı Değer: Isparta İlinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 170-183.

Türköz, Y. (2007). Okulöncesi çocuklarda bağlanma örüntüsünün kişilerarası problem çözme ve açık bellek süreçlerine etkisi. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Uluç, S. (2005). Okul öncesi çocuklarda benliğe ilişkin inançlar, kişilerarası şemalar ve bağlanma ilişkisinin temsilleri arasındaki ilişki: Ebeveynlerin kişilerarası şemalarının ve bağlanma modellerinin etkisi. (Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Uluç, S., & Öktem, F. (2009). Okul öncesi çocuklarda güvenli yer senaryolarının değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 69-83.

Vallance, D. D. (2004). Using theory and research on controlling attachments to inform the clinical assessment of preschool children. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 9, 227–240.

Van Ijzendoorn M.H., Schuengel C., & Bakermans-Kranenburg, M.J. (1999). Disorganized attachment in early childhood: Meta-analysis of precursors, concomitants, and sequelae. Dev Psychopathol, 11(2), 225–249.

Wimmer, J. S., Vonk, M. E., & Bordnick, P. (2009). A preliminary investigation of the effectiveness of attachment therapy for adopted children with reactive attachment disorder. Child and Adolescent Social Work Journal, 26, 351–360

Wissink, I. B., Colonnesi, C., Stams, G. J. J. M., Hoeve, M., Asscher, J. J., Noom, M. J., Polderman N., Kellaert-Knol, M. G. (2016). Validity and Reliability of the Attachment Insecurity Screening Inventory (AISI) 2–5 Years. Child Ind Res, 9, 533–550 DOI 10.1007/s12187-015-9322-6

Yurdagül, H. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (28–30 Eylül 2005, Denizli), Kongre Kitabı, s:1-6.

Zeanah, C. H., Smyke, A. T., & Koga, S. (2005). The Bucharest Early Intervention Project: Attachment and disorders of attachment. Paper presented at the biennial meeting of the Society for Research in Child Development, Atlanta, GA.