Bilişsel edebi yaklaşım açısından resimli öykü kitaplarındaki duygu ifadelerinin incelenmesi ve 60-72 aylık çocuklara bu duyguların yansıması
Anahtar Kelimeler:
Bilişsel edebi yaklaşım, Zihin okuma (zihin kuramı), Empati, Resimli öykü kitapları, Duygular, 60-72 aylık çocuklarÖzet
Araştırmanın birinci amacı, Bilişsel Edebi Yaklaşım çerçevesinde resimli öykü kitaplarındaki karakterlerin duygu ifadelerini, ikincisi ise bu duygu ifadelerinin 60-72 aylık çocuklardaki yansımasının incelenmesidir. Birinci çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş 13 resimli öykü kitabından, ikinci çalışma ise okul öncesi eğitim alan 10 çocuktan oluşmaktadır. Birinci çalışmanın verileri doküman inceleme yöntemiyle toplanmış, içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. İkinci çalışmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle toplanmış, içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Birinci çalışmanın sonuçları altı kitabın resimlerinin öyküdeki karakterlerin zihinsel durumlarını fark etmeye ve anlamaya olanak sağladığını göstermiştir. İkinci araştırmanın bulguları, Bilişsel Edebi Yaklaşım açısından karakterlerin duygularını iyi yansıtan kitaplarda çocukların öykü karakterleriyle kolayca empati kurabildiğini göstermiştir.Referanslar
Alper, T. (2012). Resimli kitaplardaki karakterlerin duygu durumlarının incelenmesi (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi) Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Dunbar, R. (2000). “On the origin of the human mind.” In evolution and the human mind: modularity,language, and the meta-cognition. Cambridge: Cambridge university press.
Erinç, S. (2004). Resmin Eleştirisi Üzerine. Ankara: Ütopya Yayınları
Gerrig, R. J. (2005). Psychological approaches to narrative. New York: Routledge.
Greenhoot, A. F. & Semb, P. A. (2008). Do illustrations enhance preschoolers’ memories for stories? Age-related change in the Picture facilitation effect. Journal of Experimental Child Psychology, 99, 271-287.
Gürel, P. (2006). Öğretici hikayeler yoluyla düşünce ve duygu eğitimi tanımlar ve yöntemler (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi) Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Hakemulder, J. (2000). The moral laboratory: Experiments examining the effects of reading literature on social perception and moral self-concept. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Herman, D. (2003). Introduction. In Narrative theory and the cognitive sciences. Stanford: Center for the Smdy of Language and Information.
Hess, C.K., Hatfield, E., & Chentob, C. (1992). Assessments of the emotional states of others: conscious judgments versus emotional contagion. J Soc Clin Psych, 11(2): 119-128.
Hess, U. & Blairy, S. (2001). Facial mimicry and emotional contagion to dynamic emotional facial expressions and their influence on decoding accuracy. International Journal of Psychophysiology, 40(2), 129-141.
Keen, S. (2010). Empaty and the novel. New York: Oxford Univeristy Press
Kiefer, B. (1993). Visual criticism and children's literature. In B. Hearne and R. Sutton (Eds.), Evaluating Children’s Books: a Critical Look: Aesthetic, Social, and Political Aspects of Analyzing and Using Children’s Books (p. 73-91). University of Illinois at Urbana-Champaign: USA.
Klemin, D. (1996). The art of art for children’s books. New York: Potter
Nikolajeva, M. (2012). Reading other people’s minds through word and image, Children’s Literature in Education, 43, 273-291.
Nikolajeva, M. (2013). Picturebooks and emotional literacy. The Reading Teacher, 67(4), 249-254.
Oğuzkan, A. F. (2000). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık
Oğuzkan, F. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık
Özcan, M. (2004). Bilişsel bilim çerçevesinde filmsel anlatı ve görsel algılama, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı.
Palmer, A.(2005). Intermental thought in the novel: Die Middlemarch mind. Style, 39(4), 427-39.
Pantaleo, S. (2005). 'Reading' young children’s visual texts. Early Childhood Research&Practice, 7(1), 1-15.
Sever, S. ( 2003). Çocuk Kitaplarına Yansıtılan Şiddet (Milli Eğitim Temel Yasası ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Bağlamında Bir Değerlendirme). Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35, 1-2.
Schnotz, W. (2002). Towards an integrated view of learning from text and visual displays. Educational Psychology Review.
Tepecik, A. & Kayabekir, T. (2017).Resim-Metin İlişkisinde Yapısal ve Bilişsel Kavramların Tasarım Sürecine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1641-1653.
Tokgöz, İ. (2006). Okulöncesi çocuklarına yönelik kitapların dil gelişimi ve anlambilimsel açıdan değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Vermeule, B. (2010). Machiavellian narratives, In L. Zunshine (Ed.), Introduction to cognitive culturel studies. (s.214-230), Johns Hopkins University Pres, Baltimore.
Wohlgemuth, G.T. (1998). Cildren’s literature and its translation. Unpublished master’s thesis, University of Surrey, UK.
Zunshine, L. (2006). Why we read fiction: theory of mind and fiction. Columbus: Ohio State University Press.
Zunshine, L. (2015). The Oxford handbook of cognitive literary studies. London: Oxford University Press.
