Teknoloji kullanımında ebeveyn tutum ölçeğinin geliştirilmesi
Anahtar Kelimeler:
Teknoloji Kullanımı, Ebeveyn Tutumu, Okul ÖncesiÖzet
Teknolojinin yaygınlaşması ve kolay erişebilir bir hale gelmesi yaşamın her alanında etkisini göstermekte, teknoloji hemen her ailenin günlük hayatında yer edinmeye başlamakta ve bu durumun aktif bir şekilde teknoloji kullanımına başlayan çocukların ebeveynleri ile olan iletişimlerini ve ebeveyn tutumlarını etkilediği düşünülmektedir. Bu çalışma okul öncesi dönemde çocuğu bulunan ebeveynlerin, çocuklarının teknolojik araç kullanımlarına yönelik bilgi ve tutumlarının belirlenmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın örnekleminde kartopu ve rassal örnekleme yöntemiyle seçilmiş 243 ebeveyn bulunmaktadır. Araştırmanın amacı teknoloji kullanımında ebeveyn tutumlarının bilgi ve tutum boyutlarını ölçecek bir ölçme aracı geliştirilmesi olduğu için elde edilen veri setiyle öncelikle açımlayıcı faktör analizi (AFA) gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucu Teknoloji Kullanımında Ebeveyn Tutum Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir.
Referanslar
Ahearne, C., Dilworth, S., Rollings, R., Livingstone, V., & Murray, D. (2016). Touch-screen technology usage in toddlers. Archives of disease in childhood, 101(2), 181-183. https://doi.org/10.1136/archdischild-2015-309278
Ateş, M. A., & Durmuşoğlu Saltalı, N. (2019). KKTC’de yaşayan 5-6 yaş çocukların tablet ve cep telefonu kullanımına ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 62-90. https://doi.org/10.30855/gjes.2019.05.01.004.
Bartlett, M. S. (1950). Tests of significance in factor analysis. British Journal of Statistical Psychology, 3(2), 77–85. https://doi:10.1111/j.2044-8317.1950.tb00285.x
Biber, K., Kayiş, A. N., Kopuk, M. & Dağdeviren, Ş. (2019). The Effect of Parents’ Attention on the Technology Usage of Children between the Ages of Four and Six. Asian Journal of Education and Training, 5(3): 473-481. https://doi:10.20448/journal.522.2019.53.473.481
Brown, T. A., & Moore, M. T. (2012). Confirmatory factor analysis. R. H. Hoyle (Ed.), Handbook of structural equation modeling içinde. New York: Guilford.
Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (18. Baskı.). Ankara: Pegem Akademi.
Cengiz Saltuk, M. & Erciyes, C. (2020). Okul Öncesi Çocuklarda Teknoloji Kullanımına İlişkin Ebeveyn Tutumlarına Dair Bir Çalışma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(2), 106-120. https://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2020.4/2.106-120
Connell, S. L., Lauricella, A. R., & Wartella, E. (2015). Parental co-use of media technology with their young children in the USA. Journal of Children and Media, 9(1), 5-21. https://doi.org/10.1080/17482798.2015.997440
Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7), 27–29. https://doi:10.1.1.110.9154
Erkuş, A. (2019). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I: Temel kavramlar ve işlemler (4nd ed.). Ankara: Pegem Akademi.
Eurobarometer, (2008). Towards a safer use of the Internet for children in the EU - a parents' perspective. European Commission. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/4c7ece29-058c-44fe-9aa0-27d67cfc3029
Floyd, F. J., & Widaman, K. F. (1995). Factor analysis in the development and refinement of clinical assessment instruments. Psychological Assessment, 7(3), 286–299. https://doi.org/10.1037/1040-3590.7.3.286
Gorsuch, R. L. (1974). Factor analysis. Toronto: W. B. Saunders.
Günüç, S., & Atli, S. (2018). 18-24 aylık bebeklerde teknolojinin etkisine yönelik ebeveyn görüşleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), 205-226. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2017.5.2.0047
Gür, D. (2017). Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik ebeveynlerin denetimleri ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2009). Multivariate data analysis (7th ed.). Boston: Pearson.
Hatch, K. E. (2011). Determining the effects of technology on children. Senior Honors Projects. Paper 260. Retrieved from http://digitalcommons.uri.edu/srhonorsprog/260
Hogarty, K. Y., Hines, C. V., Kromrey, J. D., Ferron, J. M., & Mumford, K. R. (2005). The quality of factor solutions in exploratory factor analysis: The influence of sample size, communality, and overdetermination. Educational and Psychological Measurement, 65(2), 202–226. https://doi.org/10.1177/0013164404267287
Howard, M. C. (2016). A review of exploratory factor analysis decisions and overview of current practices: What we are doing and how can we improve? International Journal of Human-Computer Interaction, 32(1), 51–62. https://doi.org/10.1080/10447318.2015.1087664
Hughes, D. J. (2018). Psychometric validity. The Wiley Handbook of Psychometric Testing içinde (ss. 751–779). Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd. https://doi:10.1002/9781118489772.ch24
Hurwitz, L. B., & Schmitt, K. L. (2020). Can children benefit from early Internet exposure? Short-and long-term links between Internet use, digital skill, and academic performance. Computers & Education, 146, 103750. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.103750
Hutton, J. S., Dudley, J., Horowitz-Kraus, T., DeWitt, T., & Holland, S. K. (2020). Associations Between Screen-Based Media Use and Brain White Matter Integrity in Preschool-Aged Children. JAMA Pediatrics, 174(1), e193869. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2019.3869
Ignacio, N. G., Nieto, L. J. B., & Barona, E. G. (2006). The affective domain in mathematics learning. International Electronic Journal of Mathematics Education, 1(1), 16–32.
Internet World Stats (2022). Internet usage statistics. Retrieved from http://www.internetworldstats.com/stats.htm
İnan-Kaya, G., Mutlu-Bayraktar, D. ve Yılmaz, Ö. (2018). Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173. https://doi:10.21764/maeuefd.390626
Kabakci, I., Odabasi, H. F., & Coklar, A. N. (2008). Parents’ views about Internet use of their children. International Journal of Education and Information Technologies, 2(4), 248-255.
Kaiser, H. F., & Rice, J. (1974). Little Jiffy, Mark IV. Educational and Psychological Measurement, 34(1), 111–117. https://doi:10.1177/001316447403400115
Kılıç, A. F., & Uysal, İ. (2019). Comparison of factor retention methods on binary data: A simulation study. Turkish Journal of Education, 8(3), 160–179. https://doi:10.19128/turje.518636
Koyuncu, İ., & Kılıç, A. F. (2019). The use of exploratory and confirmatory factor analyses: A document analysis. Eğitim ve Bilim, 44(198), 361–388. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7665
Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2015). IBM SPSS for intermediate statistics (5th ed.). East Sussex: Routledge.
Lissak, G. (2018). Adverse physiological and psychological effects of screen time on children and adolescents: Literature review and case study. Environmental Research, 164, 149-157. https://doi.org/10.1016/j.envres.2018.01.015
Liu, C.-W., & Wang, W.-C. (2016). A comparison of methods for dimensionality assessment of categorical item responses. Pacific Rim Objective Measurement Symposium (PROMS) 2015 Conference Proceeding, 395–410. https://doi:10.1007/978-3-642-37592-7
Lorenzo-Seva, U., & Ferrando, P. J. (2020). Factor (Version 10.10.03) [Computer software]. Tarragona: Universitat Rovira i Virgili.
Lorenzo-Seva, U., Timmerman, M. E., & Kiers, H. A. L. (2011). The Hull method for selecting the number of common factors. Multivariate Behavioral Research, 46(2), 340–364. https://doi:10.1080/00273171.2011.564527
Mardia, K. V. (1970). Measures of multivariate skewness and kurtosis with applications. Biometrika, 57(3), 519–530.
Mikelic Preradovic, N., Lešin, G., & Šagud, M. (2016). Investigating Parents' Attitudes towards Digital Technology Use in Early Childhood: A Case Study from Croatia. Informatics in Education, 15(1), 127-146.
Neumann, M. M. (2015). Young children and screen time: Creating a mindful approach to digital technology. Australian Educational Computing, 30(2). http://journal.acce.edu.au/index.php/AEC/article/view/67
Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd. ed.). New York, NY: McGraw-Hill.
Padilla-Walker, L. M. (2006). “Peers I can monitor, it’s media that really worries me!” Parental cognitions as predictors of proactive parental strategy choice. Journal of Adolescent Research, 21(1), 56-82.
Palaiologou, I. (2016). Children under five and digital technologies: Implications for early years pedagogy. European Early Childhood Education Research Journal, 24(1), 5-24. https://doi:10.1080/1350293X.2014.929876
Streiner, D. L. (1994). Figuring out factors: The use and misuse of factor analysis. Canadian Journal of Psychiatry, 39(3), 135–140.
Straker, L., Pollock, C., & Maslen, B. (2009). Principles for the wise use of computers by children. Ergonomics, 52(11), 1386-1401.
Tabachnik, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. https://doi:10.1017/CBO9781107415324.004
Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington D.C.: APA.
Timmerman, M. E., & Lorenzo-Seva, U. (2011). Dimensionality assessment of ordered polytomous items with parallel analysis. Psychological Methods, 16(2), 209–220. https://doi:10.1037/a0023353
Türel, Y. K. ve Gür, D. (2019). Ebeveynlerin çocukların bilgi iletişim teknolojileri kullanımına yönelik tutumları üzerine bir ölçek geliştirme çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 145-165. https://dx.doi.org/10.19171/uefad.455888
Velicer, W. F. (1976). The relation between factor score estimates, image scores, and principal component scores. Educational and Psychological Measurement, 36(1), 149–159. https://doi:10.1177/001316447603600114
Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806–838. https://doi.org/10.1177/0011000006288127
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Telif Hakkı (c) 2022 Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.