Erken Çocukluk Eğitiminde Dış Mekan Etkinliklerine Yönelik Ebeveyn Tutumları için bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Sinem Güçhan Özgül; Kerem Avci

doi:10.24130/eccdjecs.1967202591638

Yazarlar

Sinem Güçhan Özgül Balıkesir Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-5702-2150
Kerem Avci Balıkesir Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-8050-9469

Özet

Türkiye’deki güncel eğitim programları dış mekân kullanımını teşvik etse de uygulamada öğretmenlerin, ebeveynlerin tutumlarından etkilendiği görülmektedir. Ebeveyn tutumlarının, okul öncesi eğitim uygulamaları içinde yer alan dış mekân etkinliklere yer verme durumunu etkileme gücü bu denli belirginken bu tutumları detaylı ve olası alt faktörlerine göre incelemek önem taşımaktadır. Ancak ulusal alanyazında bu tutumları ölçen geçerli ve güvenilir bir araç bulunmaması, çalışmanın temel problem durumunu oluşturmuştur. Bu doğrultuda 36-72 aylık çocuğu olan 303 ebeveynle veri toplanarak "Okul Öncesi Eğitimde Dış Mekân Etkinliklerine İlişkin Ebeveyn Tutumları Ölçeği – DME-ETÖ" geliştirilmesi amaçlanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçekten elde edilen puanların güvenilir sonuçlar verdiği (α=.90) ve iki faktörlü bir yapıya sahip olduğu görülmüş, bu faktörler; “Gelişim ve Öğrenme (α=.95)” ve “Ortam ve Güvenlik (α=.76)” olarak adlandırılmıştır. Analiz sonuçları ölçümlerin geçerli ve güvenilir sonuçlar ürettiğini göstermektedir. Sonuçlar DME-ETÖ’nün alanyazın ile tutarlı ve istatistiksel olarak geçerli ve güvenilir sonuçlar ortaya koymada oldukça yeterli bir araç olduğu görülmektedir.

Referanslar

Alat, Z., Akgümüş, Ö., & Cavalı, D. (2012). Okul öncesi eğitimde açık hava etkinliklerine yönelik öğretmen tutum ve uygulamaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 47-62.

Aşkar, N. (2021). Açık havada eğitim: Okul öncesi eğitim programı materyalleri bağlamında bir değerlendirme. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 132-153. https://doi.org/10.33308/26674874.2021351236

Ata Doğan, S., & Boz, M. (2019). An investigation of pre-school teachers' views and practices About Pre-school Outdoor Play. Ilkogretim Online, 18(2). https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.562033

Basto, M., & Pereira, J. M. (2012). An SPSS-R menu for ordinal factor analysis. Journal of Statistical Software, 46(4), 1-29. https://doi.org/10.18637/jss.v046.i04

Cevher-Kalburan, N., & Yurt, Ö. (2011, July). School playgrounds as learning environments: Early childhood teachers’ beliefs and practices. In 7th International Conference on Education. INEAG, Samos-Greece.

Cheng, M. F., & Johnson, J. E. (2010). Research on children’s play: Analysis of developmental and early education journals from 2005 to 2007. Early Childhood Education Journal, 37, 249-259. https://doi.org/10.1007/s10643-009-0347-7

DeVellis, R. F. (2017). Scale development: Theory and applications. Sage Publications.

Ferrando, P. J., & Lorenzo-Seva, U. (2017). Program FACTOR at 10: Origins, development and future directions. Psicothema, 29(2), 236-240. https://doi.org/10.7334/psicothema2016.304

Erdem, D. (2018). Kindergarten teachers' views about outdoor activities. Journal of education and learning, 7(3), 203-218. https://doi.org/10.5539/jel.v7n3p159

Faulkner, G., Mitra, R., Buliung, R., Fusco, C., & Stone, M. (2015). Children's outdoor playtime, physical activity, and parental perceptions of the neighbourhood environment. International journal of play, 4(1), 84-97. https://doi.org/10.1080/21594937.2015.1017303

Ferrando, P. J., & Lorenzo-Seva, U. (2017). Program FACTOR at 10: Origins, development and future directions. Psicothema, 29(2), 236-240. https://doi.org/10.7334/psicothema2016.304

Fjørtoft, I. (2004). Landscape as playscape: The effects of natural environments on children's play and motor development. Children Youth and Environments, 14(2), 21-44. https://www.jstor.org/stable/10.7721/chilyoutenvi.14.2.0021

Gardner, H. (1999). Intelligence reframed. New York: Basic Books.

Gleave, J., & Cole-Hamilton, I. (2012). A literature review on the effects of a lack of play on children’s lives. England: Play England.

Güçhan-Özgül, S. (2011). Okul öncesi eğitim ortamlarının kalite değişkenleri açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.

Jayasuriya, A., Williams, M., Edwards, T., & Tandon, P. (2016). Parents’ perceptions of preschool activities: exploring outdoor play. Early education and development, 27(7), 1004-1017. https://doi.org/10.1080/10409289.2016.1156989.

Johnson, R. B., & Christensen, L. (2019). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Sage Publications.

Kandemir, M., & Sevimli-Celik, S. (2021). No muddy shoes, no dirty clothes! examining the views of teachers and parents regarding children’s outdoor play and learning. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 23(3), 301-322. https://doi.org/10.1080/14729679.2021.2011339

Lorenzo-Seva, U., & Ferrando, P. J. (2006). FACTOR: A computer program to fit the exploratory factor analysis model. Behavior research methods, 38(1), 88-91. https://doi.org/10.3758/BF03192753

Lorenzo-Seva, U., & Ferrando, P. J. (2013). FACTOR 9.2: A comprehensive program for fitting exploratory and semiconfirmatory factor analysis and IRT models. Applied psychological measurement, 37(6), 497-498. https://doi.org/10.1177/0146621613487794

Maynard, T. & Waters, J. (2007).Learning in the outdoor environment: A missed opportunity?. Early Years, 27(3) 255-265. https://doi.org/10.1080/09575140701594400

Mart, M. (2021). Parental perceptions to outdoor activities. International Journal of Progressive Education, 17(4), 358-372. 10.29329/ijpe.2021.366.22

McClintic, S., & Petty, K. (2015). Exploring early childhood teachers’ beliefs and practices about preschool outdoor play: A qualitative study. Journal of early childhood teacher education, 36(1), 24-43. https://doi.org/10.1080/10901027.2014.997844.

MEB, (2006). 36-72 aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı

MEB, (2013). 2013 Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı

MEB, (2019, Mayıs 28). Okul Öncesinde ''Okul Dışarıda Günü'' ve ''Oyun Oynama Günü'' Etkinlikleri. Erişim Tarihi: 26.02.2025. https://tegm.meb.gov.tr/www/okul-oncesinde-okul-disarida-gunu-ve-oyun-oynama-gunu-etkinlikleri/icerik/583

MEB, (2024a). 2024 Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı

MEB, (2024b). 2024 Türkiye yüzyılı maarif modeli okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı

Özturk, Y., & Özer, Z. (2022). Outdoor play activities and outdoor environment of early childhood education in Turkey: a qualitative meta-synthesis. Early Child Development and Care, 192(11), 1752-1767. https://doi.org/10.1080/03004430.2021.1932865

Parsons, K. J., & Traunter, J. (2019). Muddy knees and muddy needs: Parents perceptions of outdoor learning. Children’s Geographies, 18(6), 699–711. https://doi.org/10.1080/14733285.2019.1694637

Rivkin, M. S. (2000). Outdoor experiences for young children. Retrived November 1, 2012, from www.ed.gov/databases/ERIC_Digests/448013.html .

Rouse, E. (2016) Making learning visible – parents perceptions of children's learning outdoors. Early Child Development and Care, 186(4), 612-623. https://doi.org/10.1080/03004430.2015.1048510

Sandseter, E. B. H., Cordovil, R., Hagen, T. L., & Lopes, F. (2020). Barriers for outdoor play in early childhood education and care (ECEC) institutions: Perception of risk in children’s play among European parents and ECEC practitioners. Child Care in Practice, 26(2), 111-129. https://doi.org/10.1080/13575279.2019.1685461

Tandon, P. S., Saelens, B. E., & Copeland, K. A. (2017). A comparison of parent and childcare provider's attitudes and perceptions about preschoolers' physical activity and outdoor time. Child: Care, Health and Development, 43(5), 679-686. https://doi.org/10.1111/cch.12429

Towey, H. (2007). Playing Outdoors Spaces and Places, Risks and Challenge. New York: Open University Press.

White, J. Capturing the difference: The special nature of the outdoors. In Outdoor Provision in the Early Years; White, J. (Ed.), Sage Press: London, UK, 2011; pp. 45–56.

Wilson, R. (2008). Nature and Young Children: Encouraging Creative Play and Learning in Natural Environments. Abingdon: Routledge.

Vandermaas-Peeler, M., Dean, C., Biehl, M. S., & Mellman, A. (2019). Parents’ beliefs about young children’s play and nature experiences in Danish and US contexts. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 19(1), 43-55. https://doi.org/10.1080/14729679.2018.1507829

Yalçın, F. (2015). A Crosscultural Study on Outdoor Play: Parent and Teacher Perspectives. (Master's thesis), Middle East Technical University, Turkey.