Düşünme Becerilerini Destekleyici Eğitim Programının 60-72 Aylık Çocukların Sosyal Beceri Gelişimine ve Sosyal Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi

https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202591632

Yazarlar

Özet

Bu araştırma, Çocuklar için Felsefe Yaklaşımından yararlanarak hazırlanmış olan “Düşünme Becerilerini Destekleyici Eğitim Programının (DBDEP)” 60-72 ay arası çocukların sosyal beceri gelişimine ve sosyal problem çözme becerilerine olan etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yapılan bu araştırmada Kişisel Bilgi Formu, "Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği (OSBED) (Öğretmen ve Ebeveyn Formu)" ile "Sosyal Problem Çözme Becerileri Ölçeği" veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Araştırma, 2023-2024 eğitim-öğretim döneminde Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir okul öncesi eğitim kurumunda eğitim alan 60-72 ay arası 62 çocukla yürütülmüştür. Toplamda 12 hafta süren araştırmada, araştırmacı tarafından hazırlanan “Düşünme Becerilerini Destekleyici Eğitim Programı” deney grubunda bulunan çocuklara haftada iki oturum olacak şekilde uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda; deney grubuna uygulanan DBDEP’nın, çocukların sosyal becerilerinde ve sosyal problem çözme becerilerinde anlamlı düzeyde artış sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Referanslar

Akıncı Demirbaş, E. (2022). Çocuklar için felsefe yaklaşımına dayalı eğitimin 60-72 aylık çocukların erken düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.

Alkın Şahin, S., & Tunca, N. (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 192-206.

Al-Thani, T., & Semmar, Y. (2017). An exploratory study of teachers’ perceptions of prosocial behaviors in preschool children. International Journal of Educational Development. Elsevier BV. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2017.01.005.

Arda Tuncdemir, T. B., Burroughs, M. D., & Moore, G. (2022). Effects of philosophical ethics in early childhood on preschool children's social–emotional competence and theory of mind. International Journal of Child Care and Education Policy, 16(1), 5.

Armağan, İ. C. (2024). PISA 2022 değerlendirmesinde Türkiye’de okul şiddeti ve zorbalık. Mevzu–Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 495-513.

Barrow, W. (2015). I think she’s learnt how to sort of let the class speak: children’s perspectives on philosophy for children as a participatory pedagogy. Thinking Skills and Creativity, 17,76–87. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2015.06.003.

Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Cam, P. (2023). 20 Düşünce aracı sınıfta nasıl iş birliği sağlanır, sorup soruşturalım. (B. Balcan, çev.). İstanbul: Say yayınları.

Colom, R., Moriyón, F. G., Magro, C., & Morilla, E. (2014). The long-term impact of Philosophy for Children: A longitudinal study (preliminary results). Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 35(1), 50-56.

Daniel, M. F., Pettier, J. C., & Auriac, E. (2011). The incidence of philosophy on discursive and language competencies of pupils aged four years. Creative Education, 2, 296-304. http://www.scirp.org/Journal/PaperInformation.aspx?paperID=6707.

Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.

Dewi, I. N., Poedjiastoeti, S., & Prahani, B. K. (2017). ELSII learning model based local wisdom to improve students problem solving skills and scientific communication. International Journal of Education and Research, 5(1), 107 118.

Figueiredo, F. F. (2022). On the theoretical foundations of the ‘Philosophy for Children’ programme. Journal of Philosophy of Education, 56(2), 210-226.

García-Moriyón, F., Rebollo, I., & Colom, R. (2004). Evaluating philosophy for children: A meta-analysis. Thinking: The Journal of Philosophy for Children, 17 (4), 14-22. DOI: 10.5840/thinking20051743.

Giménez-Dasí, M., Quintanilla, L., & Daniel, M. F. (2013). Improving emotion comprehension and social skills in early childhood through philosophy for children. Childhood & Philosophy, 9(17), 63–89.

Hand, M., & Winstanley, C. (2009). Philosophy in Schools. London: Continuum.

Haynes, J., & Murris, K. (2013). The realm of meaning: imagination, narrative and playfulness in philosophical exploration with young children. Early Child Development and Care, 183(8), 1084-1100.

Hedayati, M., & Ghaedi, Y. (2009). Effects of the philosophy for children program through the community of inquiry method on the improvement of interpersonal relationship skills in primary school students. Childhood & Philosophy, 5(9), 199-217.

Işıklar, S. (2019). Çocuklar için felsefe eğitim programının 5-6 yaş çocuklarda felsefi sorgulama yoluyla eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

Işıklar, S., & Abalı Öztürk, Y. A. (2022). The effect of philosophy for children (P4C) curriculum on critical thinking through philosophical inquiry and problem solving skills. International Journal of Contemporary Educational Research, 9(1), 130-142. https://doi.org/10.33200/ijcer.942575.

Karaçelik, E. (2022). Çocuk felsefesi temelli dijital öykülemenin 6 yaş çocuklarının yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). KTO Karatay Üniversitesi, Konya.

Karadağ, F., & Demirtaş, V.Y. (2018). Çocuklarla felsefe öğretim programının okul öncesi dönemdeki çocukların eleştirel düşünme becerileri üzerinde etkililiği. Eğitim ve Bilim, 43(195), 19-40. https://doi.org/10.15390/EB.2018.7268.

Karasar N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Kuçuradi, İ. (2021). Dijitalleşme, insan haysiyeti, bilgi ve etik. TRT Akademi, 6(12), 564-569.

Lipman, M., Sharp, A., & Oscanyan, F. (1980). Philosophy in the classroom. Philadelphia: Temple University.

Lipman, M. (2003). Thinking in education (2nd ed.). Cambridge University Press, ProQuest Ebook Central,https://ebookcentral-proquest-com.tc.idm.oclc.org/lib/teacherscollege-ebooks/detail.action? doc ID= 217893.

Lipman, M., Sharp, A., & Oscanyan, F. (2023). Felsefe sınıfta (M. Kerem, çev.). İstanbul: Usturlab.

Love, R. (2016). The case for philosophy for children in the English primary curriculum. Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 36(1), 8-25.

Makaiau, A. (2017). A citizen’s education: The philosophy for children Hawai’i approach to deliberative pedagogy. İçinde M. Gregory, J. Haynes and K. Murris (Ed.). The Routledge International Handbook of Philosophy for Children (s.19–27). London: Routledge.

Meehan, B. T., Hughes, J. N., & Cavell, T. A. (2003). Teacher–student relationships as compensatory resources for aggressive children. Child Development, 74(4), 1145-1157.

Merrell, K. W., & Gimpel. G. (2014). Social Skills of Children and Adolescents: Conceptualization, Assessment, Treatment. New York: Psychology Press.

Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Müdürlüğü. https://tegm.meb.gov.rr/dosya/okuloncesi/ooproram.Pdf (Erişim Tarihi: 07.10.2023).

Mulrey, B. C. (2017). Increasing social problem-solving skills in early childhood, Doctoral dissertation, New England College, New Hampshire.

Murris, K. (2016). The philosophy for children curriculum: Resisting ‘Teacher Proof’texts and the formation of the ideal philosopher child. Studies in Philosophy and Education, 35, 63-78.

OECD. (2023). PISA 2022 results (Volume II): Learning During – and from – disruption, PISA, Paris: OECD Publishing. 23 Nisan 2024 tarihinde https://www.oecd.org/en/publications/pisa-2022-results-volume-ii_a97db61c-en.html adresinden erişildi.

Ogelman, H. G. (2014). Türkiye’deki okul öncesi dönem sosyal beceri araştırmaları: 2000-2013 yılları arasındaki tezlerin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 41-65.

Okur, M. (2008). Çocuklar için felsefe eğitimi programının altı yaş grubu çocuklarının, atılganlık, işbirliği ve kendini kontrol sosyal becerileri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Ömeroğlu, E., Büyüköztürk, Ş., Aydoğan, Y., Çakan, M., Çakmak, E. K., Özyürek, A., & Yurt, Ö. (2014). Okul öncesi sosyal beceri değerlendirme ölçeği öğretmen formunun geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik analizleri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(8), 37-46.

Özdemir, Ö. (2021). Felsefe sınıfı ilkokul öğretim programıyla bütünleştirilmiş çocuklarla felsefe uygulamaları. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Özgöker, S., & Gürşimşek, A. I. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin akran zorbalığına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 37(3), 857-874. https://doi.org/10.33308/26674874.2023373642

Özözen Danacı, M. & Çetin, Z. (2016). The relationship betwixt self/soial – tongue –motor development and schoo l despotism tendency ranks which seems ın early childhood term. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3(2), 53-72.

Partnership for 21st Century Learning. (2019). 21st Century Learning For Early Childhood: Framework. http://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21EarlyChildhoodFramework.pdf

Pekkarakaş, E. (2020). Okul öncesi eğitim döneminde çocuklar için felsefe eğitiminin öğrencilerin yaratıcılık düzeyine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir Demokrasi Üniversitesi, İzmir.

Powers, K. K. (2021). Social skills for kids. Massachusetts: Adams Media.

Renouf, A., Brendgen, M., Parent, S., Vitaro, F., Zelazo, P. D., Boivin, M., Dionne, G., Tremblay, R.E., Pérusse, D., & Seguin, J. R. (2010). Relations between theory of mind and indirect and physical aggression in kindergarten: Evidence of the moderating role of prosocial behaviors. Social development, 19(3), 535-555.

Sigurborsdottir, I. (1998). Philosophy for children in Foldaborg. International Journal of Early Childhood, 30(1), 14-16.

Smith, K. (2018). The use of children's literature to teach philosophy in early childhood education. Early Childhood Education Journal, 46(3), 267-282.

Sodsee, N., & Hirunchlathorn, P. (2021). The effects of philosophy for children activity provision on problem solving in young children. Silpakorn Educational Journal, 13 (2), 202-2019.

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.

Ward, J., Allsopp, A., Shergill, G. K., Yates, J., & Smith, J. (2015). Newsletter 2015. SAPERE (Ed.). OXON: SAPERE.

World Health Organization. (2019). School-based violence prevention: A practical handbook. https://www.who.int/publications/i/item/school-based-violence-prevention-a-practical-handbook

Yazıcı, Z., & Çetin, M. (2020). Sosyal beceri kavramı. İçinde D. Aslan (Ed.). Erken çocuklukta sosyal beceri eğitimi (ss.1-18). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Yıldız, N. (2024). Okul öncesi eğitimde çocuklar için felsefe eğitimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.

Yılmaz, E. (2016). 48-72 aylık çocuklara yönelik sosyal problem çözme becerileri ölçeği’nin geliştirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Yılmaz, E., Ural, O., & Güven, G. (2018). 48-72 aylık çocuklara yönelik Sosyal Problem Çözme Becerileri Ölçeği’nin geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik analizi. Kastamonu Education Journal, 26(3), 641-652. doi:10.24106/kefdergi.411752.

Yılmaz, N., & Bilican, Y.M. (2021). Çocuk edebiyatı ve felsefe. Öğretmen ve veliler için P4C uygulama örnekleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Zulkifli, H., & Hashim, R. (2020). Philosophy for children (P4C) in improving critical thinking in a secondary moral education class. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19(2), 29–45.

Yayınlanmış

30-06-2025

Nasıl Atıf Yapılır

Özkan Kılıç, Özge, & Ercan, Z. G. (2025). Düşünme Becerilerini Destekleyici Eğitim Programının 60-72 Aylık Çocukların Sosyal Beceri Gelişimine ve Sosyal Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 9(1), 74–104. https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202591632