Forthcoming

Ebeveynlerin bağlanma biçimlerinin çocuk yetiştirme tutumları üzerindeki yordayıcı rolü

https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202261360

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Bağlanma, Bağlanma stilleri, Çocuk yetiştirme tutumları

Özet

Bu çalışmada, ebeveynlerin bağlanma örüntüleri ile çocuklarını yetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemi Elazığ ilinde yaşayan, 2-6 yaş arasında çocukları bulunan 18-60 yaş arası 293 (185 kadın/108 erkek) ebeveynden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Ebeveyn Tutum Ölçeği” ve “Erişkin Bağlanma Biçimleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada veriler; pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizi istatistik yöntemleriyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; demokratik tutum ile kaçıngan bağlanma ve güvenli bağlanma arasında negatif; otoriter tutum ile kaçıngan bağlanma ve güvenli bağlanma arasında pozitif; aşırı koruyucu tutum ile kaçıngan bağlanma arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre eğitim düzeyi ve ebeveynlerin yaşı demokratik tutumun önemli yordayıcılarındandır. Ebeveynlerin; evlendiği yaşın, izin verici tutum düzeyini yordamada pozitif; çocuk sayısının, izin verici tutum düzeyini yordamada negatif; erkek çocuğu sayısının ise otoriter tutum düzeyini yordamada pozitif yönlü ve anlamlı katkısı bulunmuştur.

Yazar Biyografileri

Rana Akatlı, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi (Tezli) Yüksek Lisans Bölümü

<p>2010 - 2014 - Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans, Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ) 2014 Mezunu</p><p>2018 - Çocuk Gelişimi Lisans, İstanbul Üniversitesi (Eğitimim Devam Etmekte.)</p><p>2020 - Çocuk Gelişimi Tezli Yüksek Lisans, Çankırı Karatekin Üniversitesi (Eğitimim Devam Etmekte.) </p>

Güzin Yasemin Tunçay, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi Bölümü

Dr. Öğr. Üyesi Güzin Yasemin TUNÇAY
Çankırı Karatekin Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi

 Çocuk Gelişimi Bölümü

Referanslar

Ahmadova, P. (2019). Annenin bağlanma özellikleri ile ebeveyn tutumları ve çocukların ruhsal, davranışsal durumu arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.

Ainsworth, M. S. (1979). Infant-mother attachment. American Psychologist, 34(10), 932-937. https://doi.org/10.1037/0003-066X.34.10.932

Akvardar, Y., Çalak, E., Etaner, U., Hürol, C., Sunat, H., Tükel, R., Üçok, B. & Yücel, B. (2006). Psikanalitik kurama giriş. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.

Alabay E. (2017). Okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin ebeveynlik tutumlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 156-174.

Aydoğdu, F. & Dilekmen, M. (2016). Ebeveyn tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 569-585.

Ayyıldız, T. (2005). Zonguldak il merkezinde 0-6 yaş çocuğu olan annelerin çocuk yetiştirme tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.

Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 37(4), 887-907.

Bee, H., & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişimi psikolojisi. İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Bowlby, J. (1958). The nature of the child's tie to his mother. International Journal of Psycho-Analysis, 39, 350-373.

Bowlby, J. (2012). Bağlanma. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.

Bozdemir, F. & Gündüz, B. (2016). The relationships of attachment styles, parental attidues and traumatic childhood experiences with emotional intelligence; Bağlanma stilleri, anne baba tutumları ve çocukluk çağı örselenme yaşantılarının duygusal zekâ ile ilişkileri. Journal of Human Sciences, 13(1), 1797–1814.

Brenning, K.M., Soenens, B., Van Petegem, S., & Kins, E. (2017). Searching for the roots of overprotective parenting in emerging adulthood : investigating the link with parental attachment representations using an actor partner Interdependence model. Journal of Child and Family Studies, 26(8), 2299-2310. https://doi.org/10.1007/s10826-017-0744-2

Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Cantekin, D. & Akduman, D. (2020). Annelerin çocuk yetiştirme tutumları ile çocuklarının duygularını yönetme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(1), 87-92.

Çağdaş, A. & Şahin Seçer, Ş. (2007). Anne-baba eğitimi. Ankara: Kök Yayınları.

Çeceli, E. (2018). 48-60 ay arası çocuğa sahip ebeveynlerin anne babalarından algıladıkları tutumlar, anne babalarına bağlanma stilleri ile kendi anne babalık tutumları arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.

Demir, E. K., & Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.

Demir, S. (2018). Bağlanma kuramı. Başkent Üniversitesi Kültür Yayını Bütün Dünya Dergisi. 5, 143-146.

Doinita, N. E. & Maria, N. D.(2015). Attachment and parenting styles. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 203, 199-204. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.282

Doksat, G.N. & Ciftci, D.A. (2016). Bağlanma ve yaşamdaki izdüşümleri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25(4), 489-501.

Ebrahimi, L., Amiri, M., Mohamadlou, M., & Rezapur, R. (2017). Attachment Styles, Parenting Styles, and Depression. International Journal of Mental Health and Addiction, 15, 1064-1068.

Erkan, Y. D. D. , Güçray, D. S. & Çam, Y. S. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeylerinin ana baba tutumları ve cinsiyet açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 64-75.

Günalp, A. (2007). Farklı anne baba tutumlarının okul öncesi eğitim çağındaki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Güner Algan, A., & Şendil, G. (2013). The relations among parents’ and preschool children’s attachment security and child rearing attitudes. Psikoloji Çalışmaları, 33 (1) , 55-68.

Hazan, C., & Shaver, P.R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524.

Hevers, E. M. (2015). The relationship between fathers’ attachment style, parenting style, feelings of parenting competency and psychological wellbeing. Doktora Tezi, University of Newcastle, Newcastle.

İlaslan, Ö. (2009). Çocukların bağlanma davranışlarının özlük nitelikleri ve anne bağlanma stillerine göre incelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

İnanç, Y.B. & Yerlikaya, E. E. (2013). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Kalantarkousheh, S. M., Sharifi, M., Mehri, M., & Sajjad, E. (2014). Parenting styles and attachment models among Iranian Pre-University students. International Journal of Academic Research in Psychology, 1(2), 147-164.

Kesebir, S., Kökçü, F., & Dereboy, F. (2012). Erişkin bağlanma biçimi ölçeği: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Yeni Sempozyum Dergisi, 50(2), 99- 104.

Keser, C. Ç. (2006). Annenin bağlanma düzeyi ve çocuk yetiştirme sürecinin çocuğun bağlanma düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.

Kıray, P. (2018). Çocukluk çağı travmaları, algılanan sosyal destek ve algılanan anne baba tutumunun psikolojik sağlık ile arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.

Kindersley, D. (2012). Psikoloji kitabı. (E. Lakşe, çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.

Küçükali, R. (2018). Aile içi iletişim ve anne-baba tutumları. R. Küçükali (Ed.) Çocuk ve Aile (s. 87-108). Ankara: Anı Yayıncılık

Mahasneh, A. M., Al-Zoubi, Z. H., Batayenh, O.T., & Jawarneh, M. S. (2013). The relationship between parenting styles and adult attachment styles from Jordan university students. International Journal of Asian Social Science, Asian Economic and Social Society, 3(6), 1431-1441.

Main, M., Kaplan, N., & Cassidy, J. (1985). Security in infancy, childhood, and adulthood: A move to the level of representation. Monographs of the Society for Research in Child Development, 50(1-2), 66–104.

Mucuk, K. Y. (2020). 60-72 aylık çocukların ebeveynlerinin çocuk yetiştirme tutumları, çocukların ahlaki ve sosyal kural algıları ile oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, İstanbul.

Oğuz, F. & Özçelik, A. D. (2018). Ergenlerde algılanan anne baba tutumu ile madde bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 11(58), 535-543.

Okur, Ö. (2016). Effects of perceived parenting conflict, perceived parenting style, and attachment style on romantic relationship attitudes and life satisfaction. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.

Oytun, M., Yinal, A., Erdağ, D., & Yaman Lesinger, F. (2019). The relationship between child rearing attitudes and maternal attachment styles. Revista San Gregorio, 1(32), 92-107.

Özabacı, Ş. N. (2021). Çocuk psikolojisi. Ankara: Nobel.

Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.

Öztürk, E., Türel, F. İ., & Oğur, E. (2020). Psikotarih ve bağlanma kuramı. Öztürk, E (Ed.), Psikotarih. Türkiye Klinikleri: Ankara.

Parlak, A. (2020). Ebeveynin bağlanma biçimi ile ebeveyn tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.

Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Atli, S., & Şahin, B. K. (2015). Okul öncesi dönem: Anne-baba tutumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 972-991.

San Bayhan, P. & Artan, İ. (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür.

Santrock, J. W. (2012). Yaşamboyu Gelişim: Gelişim Psikolojisi. (G. Yüksel, çev.). Ankara: Nobel.

Schultz, D.P., & Schultz, S.E. (2007). Modern psikoloji tarihi. İstabul: Kaknüs.

Sezer, Ö., & Oğuz, V. (2010). Üniversite öğrencilerinde kendilerini değerlendirmelerinin anne baba tutumları ve bazı sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 743-758.

Solomon, J., & George, C. (Ed.). (2011). Disorganized attachment and caregiving. New York: The Guilford Press.

Subaşı, G. N., & Kazan, H. (2020). Çocukluk dönemi bağlanma stillerinin yetişkin iletişimindeki etkisi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(2), 147-162.

Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-58.

Sümer, N., Sayıl, M., & Kazak Berument, S. (2020). Anne duyarlığı ve çocuklarda bağlanma. İstanbul: Koç Üniversitesi.

Şahin, D., Beşirik, S., Canbulat Şahiner, N., & Türkmen, A. S. (2018). Erken postpartum dönemde güvenli anne bebek bağlanmasında kanıta dayalı uygulamalar. T. Tapur, S. Avşaroğlu, E. Arslan, M. Kılınç (Ed.),Presented at the III. INES Education and Social Science Congress. (s. 44 -48). Konya: Çizgi Kitabevi

Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Atlas Yayınları.

Tönbül, Ö. (2019). Aile eğitimi programının annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 46-72.

Tuna, İ. (2018). Annenin bağlanma stili ile çocuk yetiştirme tutumu ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.

Winnicott, D. W. (2013). Oyun ve gerçeklik. (T. Birkan, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Yavuzer, H. (2019). Ana-baba ve çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Yıldız, C. (2008). Üniversite Öğrencilerinin geçmişte yaşadıkları ayrılık kaygısı ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Yılmaz Bolat, E.(2011).Anne baba eğitiminin beş-altı yaş çocuğa sahip anne babaların çocuk yetiştirme tutum ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.

Yılmaz, S. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden uyum sorunu olan ve olmayan çocukların anne tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.

Yörükân, T. (2020). Bağlanma ve sonraki yaşlarda görülen etkileri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Yurdalan, E. (2019). Annelerin bağlanma stilleri ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.

Zalluhoğlu, B. T. (2015). 4-6 yaş aralığındaki okul öncesi çocukların ve annelerinin bağlanma örüntüleri ile annelerinin ebeveyn tutumları ve stresle başa çıkma yaklaşımlarının incelenmesi: Çocuk psikiyatri kliniğine başvuran ve başvurmamış olan çocukların karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Yayınlanmış

2022-05-07

Nasıl Atıf Yapılır

Akatlı, R., & Tunçay, G. Y. (2022). Ebeveynlerin bağlanma biçimlerinin çocuk yetiştirme tutumları üzerindeki yordayıcı rolü. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 6(1), 175–203. https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202261360

Sayı

Bölüm

Araştırma Makaleleri