Okul öncesi öğretmenlerinin ödül ve ceza uygulamalarına yönelik görüşleri
Anahtar Kelimeler:
Ödül, ceza, okul öncesi, öğretmenÖzet
Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin eğitim-öğretim sürecinde kullandıkları ödül ve ceza uygulamalarına yönelik görüşlerini incelemektir. Özellikle okul öncesi yaş; çocukların bilişsel, kişisel, duyuşsal, sosyal ve ahlaki gelişimleri bakımından oldukça kritik bir önem taşıdığından, bu yaştaki çocukların eğitiminde kullanılan ödül ve ceza uygulamalarının doğru kullanılması bir gereklilik haline gelmiştir. Bu araştırma nitel yöntemle desenlenmiş fenomonolojik bir çalışmadır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler betimsel analiz tekniğiyle analiz edilerek çeşitli kod ve temalara ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okul öncesi öğretmenleri maddi ödüllerden çok sembolik ve sosyal ödülleri kullanmaktadırlar. Ödülleri; motive etmek, davranış değiştirmek, kuralları benimsetmek amacıyla kullanmakta; ödüllerin öğrenciler üzerinde olumlu sonuçları ile birlikte olumsuz yönlerinin de olduğunu düşünmektedirler. Öğretmenler fiziksel cezalar yerine sosyal ve psikolojik ceza türünü tercih etmekte; cezaları kurallara uymama durumunda ve sorun/istenmeyen davranışı değiştirmek için kullanmakta; cezaların etkilerinin kısa süreli olduğunu hatta bazen olumsuz etkilerinin olduğunu düşünmektedirler.
Referanslar
Akçadağ, T. (2012). “Sorun davranışların yönetimi”. Etkili sınıf yönetimi (Ed: Hüseyin Kıran). Ankara: Anı Yayıncılık.
Armstrong, M., & Stephens, T. (2005). A handbook of employee reward management and practice. Kogan Page Publishers.
Başar, H. (2004). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Başaran, İ. E. (1983). Eğitim yönetimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Bilir, A., Kuru, S., ve Tezcan, F. (2007). Muğla ili ortaöğretim okullarında disiplin uygulamalarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19).
Bolat, Ö. (2017). Beni ödülle cezalandırma. İstanbul: Doğan Kitap
Bracey, G. W. (1994). Reward and punishment. The Phi Delta Kappan, 75(6), 494-496.
Budak, Z. F. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan ikinci kademe öğretmenlerinin sınıf disiplinini sağlamak amacıyla başvurdukları ödül ve ceza yöntemleri üzerine bir araştırma (Kayseri ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kayseri.
Cameron, M. (2006). Managing school discipline and implications for school social workers: A review of the literature. Children and Schools, 28 (4), 219-227.
Can, E. ve Baksi, O. (2014). Öğrencilerin sınıf içi tutum ve davranışlarının öğretmenlerin sınıf yönetimi başarısına etkisi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 86-101.
Civelek, K. (2001). İlköğretimde sınıf öğretmenlerinin sınıf içi disiplini sağlamada kullandıkları yöntemler. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Cohen, J. H. & Amidon, E. J. (2004). Reward and punishment histories: A way of predicting teaching style?, The Journal of Educational Research, 97(5), 269-280.
Collins, (2008). https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/discipline
Çetin, B. (2013). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 14(1), 255-269.
Çoban, G. S., & Cizrelioğulları, M. N. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimine dair görüşleri. Journal of Computer and Education Research, 9(17), 248-277.
Çolak, M. (2005). Kütahya ili ilköğretim okullarında ödül ve ceza. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Dağlı, A., & Han, B. (2017). Öğretmen görüşlerine göre Diyarbakır ili eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Electronic Journal of Education Sciences, 6(12), 108-124.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ersoy, F. (2017). Fenomenoloji. Eğitimde nitel araştırma desenleri. (Ed: Ahmet Saban ve Ali Ersoy. Ankara: Anı Yayıncılık.
Gershoff, E. T. (2008). Report on physical punishment in the United States: What research tells us about its effects on children. Columbus, OH: Center for Effective Discipline.
Güder, S. Y., Alabay, E., & Güner, E. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıflarında Karşılaştıkları Davranış Problemleri ve Kullandıkları Stratejiler. İlkogretim Online, 17(1).
Gümüş, A. (2013). Liselerde disiplin cezasına konu olan davranışların değerler perspektifinden incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Gündoğdu, H. (2007). İlköğretim okullarındaki sınıf öğretmenlerinin sınıf disiplinini sağlamada kullandıkları yöntemlerin öğrenciler üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Güneş, A. (2017). Cezasız eğitim. İstanbul: Timaş Yayınları
Güzelyurt, T., Fidan, T. O. K., Tümas, Ç., & Şuhade, U. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin ödül ve ceza kullanımına ilişkin görüşleri. Temel Eğitim, 1(4), 21-28.
Kaya, F. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarında sınıf yönetiminde ödül ve ceza kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. 14. Ulusal Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrenci Kongresi: Çocuğun Ekolojik Dünyası Özet Kitapçığı, Maltepe Üniversitesi.
Kayıkçı, M. (2013). İlkokullarda sınıf öğretmenlerinin sınıf içinde karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu davranışlarla baş etme yolları (ödül ceza yöntemi). (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi), Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Kohn, A. (1994). The risks of rewards. ERIC Clearing House on Elementary and Early Childhood Education Urbana IL. pp. 1- 6.
Kohn, A. (1999). Punished by rewards: The trouble with gold stars, incentive plans, A's, praise, and other bribes. New York: Houghton Mifflin Harcourt.
Kök, M., Küçükoğlu, A., Tuğluk, M. N., & Koçyigit, S. (2007). Okul öncesi eğitiminin sorunlarına ilişkin öğretmen görüşleri (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 160-171.
Kutlu, L., Batmaz, M., Bozkurt, G., Gençtürk, N., & Gül, A. (2007). Annelere çocukluklarında uygulanan ceza yöntemleri ile çocuklarına uyguladıkları ceza yöntemleri arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8(1), 22-29.
Lewis, R. (2001). Classroom discipline and student responsibility: The students’ view. Teaching and Teacher Education, 17(3), 307-319.
Maag, J. W. (2012). School-wide discipline and the intransigency of exclusion. Children and Youth Services Review, 34(10), 2094-2100.
McLeod, S. (2015). Skinner-operant conditioning. Retrieved from www.simplypsychology.org.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (Çev. Ed: Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
Nuttin, J., & Greenwald, A. G. (2014). Reward and punishment in human learning: Elements of a behavior theory. Academic Press.
Onur Sezer, G. (2014). İpuçları ve dönütlerle öğretmen ödüllerini artırmanın uygun olmayan ilkokul öğrenci davranışlarını azaltmadaki etkililiği. Doktora tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Özdemir, T. Y. (2017). Sınıf yönetiminde motivasyon. Sınıf yönetimi (Ed: Mukadder Boydak Özan ve Tuncay Yavuz Özdemir). Asos Yayınları.
Özer, B., Bozkurt, N., & Tuncay, A. (2014). İstenmeyen öğrenci davranışları ve öğretmenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri. Turkish Journal of Educational Studies, 1(2), 152-189.
Öztürk, Y., & Gangal, M. (2016). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin disiplin, sınıf yönetimi ve istenmeyen davranışlar hakkındaki inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 593-608.
Patton, M. Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
Skinner, B. F. (1982). Contrived reinforcement. The Behavior Analyst, 5(1), 3-8.
Staddon, J. (1995). On responsibility and punishment. The Atlantic Monthly, 275(2), 88-94.
Staddon, J. E., & Cerutti, D. T. (2003). Operant conditioning. Annual Review of Psychology, 54(1), 115-144.
Şanal, M. (2002). Süleyman Paşazade Sami Bey’in okulda ödül ve ceza vermeye ilişkin görüşleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (12), 115-126.
Temiz, S. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları öğrenci davranış problemleri, bu problemlerin öğretme-öğrenme sürecine etkileri ve bunları yönetme stratejileri. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1(I), 1-10.
TKD (2019). Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr/index.php
Turhan, M. (2017). Sınıfta istenmeyen davranışlar ve yönetimi. Sınıf yönetimi (Ed: Mukadder Boydak Özan ve Tuncay Yavuz Özdemir). Asos Yayınları.
Uğurlu, C. T., Beycioglu, K., Kondakcı, Y., Sincar, M., Yıldırım, M. C., Ozer, N., & Oncel, A. (2015). The views of teachers towards perception of discipline in schools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, 120-125.
Uysal, H., Altınkaynak, Ş. Ö., Taşkın, N., & Akman, B. (2018). Çocukların ödül ve ceza algıları ile öğretmenlerin disiplin hakkındaki görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-12.
Yaman, E., & Güven, N. (2014). Öğrencilerin motivasyon düzeyine etki eden önemli bir kavram: Ödül ve ceza. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1163-1177.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin disiplini sağlamada kullandıkları ödül ve ceza yöntemleri (Şırnak ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi) Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
Yılmaz, F., & Babaoğlan, E. (2013). Reward and punishment methods used elementary teachers to provide classroom discipline. Ilkogretim Online, 12(1), 36-51.
Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage publications.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Telif Hakkı (c) 2022 Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
