Türkiye’de okul öncesi dönemde duygu düzenlemeye yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi

https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202371461

Yazarlar

Özet

Bu çalışma, okul öncesi dönemde duygu düzenleme üzerine yapılan lisansüstü tezleri yıl, üniversite, tür, yöntem, veri analiz teknikleri, ölçme araçları, örneklem ve anahtar kelimeler açısından inceleyerek konuya bütüncül bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Nitel araştırma modelinde tasarlanan çalışmanın veri kaynağını 2011-2021 yılları arasında yazılan lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Sonuç olarak okul öncesi dönemde duygu düzenleme üzerine yapılan lisansüstü tezlerin çoğunun sadece nicel araştırma yöntemleri ile tasarlandığı, nitel araştırma yöntemlerinin ise hiç kullanılmadığı görülmüştür. Ayrıca tezlerin büyük çoğunluğunda çalışma grubu olarak sadece okul öncesi dönem çocuklarının yer aldığı ve ölçme aracı olarak ağırlıklı olarak ölçeklerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu tezlerin anahtar kelimeleri ise çoğunlukla duygu, duygu sosyalleşmesi, duygu düzenleme becerileri, mizaç, oyun ve anne-çocuk ilişkisi olmuştur.

Referanslar

Aldao, A. (2013). The Future of Emotion Regulation Research: Capturing Context. Perspectives on Psychological Science, 8(2), 155–172. https://doi.org/10.1177/1745691612459518

Aldao, A., Jazaieri, H., Goldin, P. R., & Gross, J. J. (2014). Adaptive and maladaptive emotion regulation strategies: Interactive effects during CBT for social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 28(4), 382–389. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2014.03.005

Apaydın Demirci, Z., Arslan, E., & Temel, M. (2020). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Duygu Düzenleme Ve Kişiler Arası Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 910-925.

Arı, M., & Yaban Yalçın, E. H. (2016). Social Behavior İn Preschool Children: The Role Of Temperament And Emotion Regulation. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 125-141. https://doi.org/10.16986/huje.2015014655

Ashiabi, G. S. (2000). Promoting the emotional development of preschoolers. Early Childhood Education Journal, 28(2), 79–84. https://doi.org/10.1023/A:1009543203089

Akademik Veri Yönetim Sistemi, AVESİS, (2021), https://avesis.gazi.edu.tr/arama?Bulunan%20Kay%C4%B1t%20T%C3%BCrleri[0]=Ara%C5%9Ft%C4%B1rmac%C4%B1lar&Ana%20Bilim%20Dal%C4%B1[0]=Okul%20%C3%96ncesi%20E%C4%9Fitimi Adresinden 10.02.2023 tarihinde alındı.

Berk, L.E. (2013). Infants and Children: Prenatal Through Middle Childhood. (N. Işıkoğlu-Erdoğan, Çev.,Ed.). Ankara: Nobel

Bozkurt Yükçü, Ş., & Demircioğlu, H. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Duygu Düzenleme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 442. https://doi.org/10.21764/maeuefd.336085

Burçe-Tulpar, L. (2019). 4–6 Yaş Aralığındaki Çocukların Bağlanma Stillerinin Ve Duygu Düzenleme Becerilerinin İncelenmesi.(Yüksek Lisans). Işık Üniversitesi. İstanbul.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Özcan, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.

Canbaz, A., Kara, İ., & Pesen, A. (2022). Okul öncesi eğitimde montessori yaklaşımına ilişkin lisansüstü tezlerin incelenmesi: tematik içerik analiz çalışması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi (6). https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202262434

Cesur-Soysal,G., Ari,E. (2020). Duygu düzenleme. Nobel.

Chen, X., Wu, X., & Wang, Y. (2018). Mothers’ Emotional Expression and Discipline and Preschoolers’ Emotional Regulation Strategies: Gender Differences. Journal of Child and Family Studies, 27(11), 3709–3716. https://doi.org/10.1007/s10826-018-1199-9

Cole, P. M., Michel, M. K., & Teti, L. O. D. (1994). The development of emotion regulation and dysregulation: A clinical perspective. Monographs of the society for research in child development, 59(2‐3), 73-102.

Demirkasımoğlu, N. (2021). Nitel Araştırma Geleneğinde Nicel Göstergelerin Kullanımı ve Genellenebilirlik Üzerine Bir Değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), ss.231-242

Fox, N. A., & Calkins, S. D. (2003). The development of self-control of emotion: Intrinsic and extrinsic influences. Motivation and Emotion, 27(1), 7-26.

Gratz, K. L., Tull, M. T., Reynolds, E. K., Bagge, C. L., Latzman, R. D., Daughters, S. B., & Lejuez, C. W. (2009). Extending extant models of the pathogenesis of borderline personality disorder to childhood borderline personality symptoms: The roles of affective dysfunction, disinhibition, and self- and emotion-regulation deficits. Development and Psychopathology, 21(4), 1263–1291. https://doi.org/10.1017/S0954579409990150

Hessler, D. M., & Katz, L. F. (2010). Brief report: Associations between emotional competence and adolescent risky behavior. Journal of Adolescence, 33(1), 241–246. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2009.04.007

Holmes, G. R. (2005). Doing Your Early Years Research Project: A Step by Step Guid, Paul Chapman Publishing

Jeynes, W. H. (2015). A Meta-Analysis: The Relationship Between Father Involvement and Student Academic Achievement. Urban Education, 50(4), 387–423. https://doi.org/10.1177/0042085914525789

Karoğlu, H., & Esen Çoban, A. (2019). Türkiye’ de okul öncesi eğitimde dil gelişimi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 211–229. https://doi.org/10.17556/erziefd.432657

Kılıç, Ş., & Ağaoğlu, F. (2019). Okul öncesi dönemde duygu anlamanın sosyal yetkinlik ve davranış üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 182-194

Kopp, C. B. (1982). Antecedents of self-regulation: A developmental perspective. Developmental Psychology, 18(2), 199–214. https://doi.org/10.1037/0012-1649.18.2.199

Loeb, S., Morris, P., Dynarski, S., Reardon, S., McFarland, D., & Reber, S. (2017). Descriptive analysis in education: A guide for researchers. U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences. National Center for Education Evaluation and Regional Assistance, March, 1–40. https://eric.ed.gov/?id=ED573325

Lu, F., & Chen, G. P. (2007). The development of preschool children’s emotion regulation strategies. Psychological Science, 5, 1202–1204.

Mehmed, Ş. (2020). Anne-Babalık amaçları ile çocuğun mizacı, psikososyal davranışları, duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Hacettepe Üniversitesi.

Morris, A. S., Silk, J. S., Steinberg, L., Myers, S. S. & Robinson, L. R. (2007). The role of the family context in the development of emotion regulation. Social development, 16(2), 361-388.

Morris, C. A. S., Denham, S. A., Bassett, H. H., & Curby, T. W. (2013). Relations among teachers’ emotion socialization beliefs and practices and preschoolers’ emotional competence. Early Education and Development 24(7), 979–999. https://doi.org/10.1080/10409289.2013.825186

Özkan, S. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların duygu düzenleme becerileri ile ebeveynlerinin sosyal sorun çözme ve çocuklarının olumsuz duygularıyla baş etme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi, Ankara

Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. Beşir-Demir Çev., Ed.). Pegem Akademi

Philips, K. S., & Susan, C. (2004). Predicting Kindergarten Peer Social Status from Toddler and Preschool Problem Behavior. Journal of Abnormal Child Psychology, 40(2), 409–423. https://doi.org/10.1023/B

Prior, L. (2011). Basic Themes: Use, Production and Content. Using Documents in Social Research, 2–29. https://doi.org/10.4135/9780857020222.n1

Rothbart, M. K., Ziaie, H. and O'boyle, C. G. (1992). Self‐regulation and emotion in infancy. New directions for child and adolescent development, (55), 7-23.

Rutherford, H. J. V., Wallace, N. S., Laurent, H. K., & Mayes, L. C. (2015). Emotion regulation in parenthood. Developmental Review, 36, 1–14. https://doi.org/10.1016/j.dr.2014.12.008

Saarni, C., Campos, J. J., Camras, L. A., & Witherington, D. (2007). A conceptual framework for feeling and emotion. Emotional Development: Action, Communication, and Understanding, 226–234.

Seçer, Z. (2017). Sosyal olarak yetkin okul öncesi çocukların duygu düzenlemeleri ile annelerinin duygu sosyalleştirme davranışları arasındaki ilişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1435-1452.

Şahin, E.-B., & Dostoğlu, N. (2014). Erken Çocukluk Döneminde Çocukların Araştırma Sürecine Katilimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 609–620.

Şahin, K. (2019). Okul öncesi dönem çocukların duygu düzenleme becerileri ile davranış sorunları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Sildir-Daşar, E., & Akgün, E. (2022). Okul Öncesi Dönemde Davranış Sorunlarını Konu Alan Yurtiçi Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi Examination of Local Graduate Thesis On Behavior Problems. 6(2), 0–2.

Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition. ın monographs of the society for research. Child Development (59, 25) https://doi.org/10.2307/1166137

Tobin, R. M., Sansosti, F. J., & McIntyre, L. L. (2007). Developing emotional competence in preschoolers: a review of regulation research and recommendations for practice. The California School Psychologist, 12(1), 107–120. https://doi.org/10.1007/bf03340935

Uyanık, G., Bayındır, D., & Değirmenci, Ş. (2021). Akademik ve sosyal duygusal okula hazırbulunuşluk ile öz düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1090-1104.

Waiden, T. A., & Field, T. M. (1990). Preschool children’s social competence and production and discrimination of affective expressions. British Journal of Developmental Psychology, 8(1), 65–76. https://doi.org/10.1111/j.2044-835x.1990.tb00822.x

Vardi, Ö. (2021). 5-6 yaş çocuklarının davranışsal öz düzenleme ve duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi, Ankara.

Yıldırım, A., ve Şimşek H. (2016).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.

Yurdakul, Y. , Beyazıt, U. ve Bütün Ayhan, A. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarında duygu düzenleme becerileri ile etkileşimli oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1291-1307. DOI: 10.32709/akusosbil.874538

Yükseköğretim Kurumu (YÖK), (2021), İstatistiksel Bilgiler. https://istatistik.yok.gov.tr/ Adresinden 10.02.2022 tarihinde alındı

Yayınlanmış

2023-04-30

Nasıl Atıf Yapılır

Çandır, T., & Filiz, S. (2023). Türkiye’de okul öncesi dönemde duygu düzenlemeye yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 7(1), 25–45. https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202371461

Sayı

Bölüm

Araştırma Makaleleri