Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların iletişim becerilerini desteklemeye yönelik etkileşimli kitap okuma müdahalesinin etkililiğinin incelenmesi
Anahtar Kelimeler:
Otizm, Aile Eğitimi, Etkileşimli Kitap OkumaÖzet
Paylaşıma dayalı etkileşimli kitap okuma tekniği (PEKOT), otizm spektrum bozukluğu (OSB) gibi gelişimsel bozukluk veya yetersizliğe sahip küçük çocuklar için kanıta dayalı bir uygulamadır. OSB'li çocuklar, özellikle ebeveynleri tarafından desteklendiklerinde, PEKOT gibi yapılandırılmış etkinliklerden yararlanabilirler. PEKOT etkinliği esnasında, ebeveynler çocuklarıyla bir hikâye kitabı etrafında etkileşime girerek çocuklarının dil ve iletişim becerilerini destekleyebilirler. Ebeveynler hikâye hakkında yorum yaparak, bir soru sorarak ve resimlere işaret ederek iletişim için fırsatlar yaratabilirler. Bu çalışmanın amacı internet (teleterapi) üzerinden yürütülen bir ebeveyn eğitim programının çocukların dil ve iletişim becerileri üzerindeki etkisi incelemektir. Çalışmada,. Çalışma yöntemi olarak tek-denekli araştırma deseninin kullanıldığı bu çalışmaya üç ebeveyn ve üç OSB'li çocuk katılmıştır. Ebeveynler çocuklarıyla birlikte bekleme süresi ve sözel ipucu stratejilerini kullanmak üzere eğitim almıştır. Müdahale sırasında ebeveynlerin stratejileri kullanma sıklığı arttığı ve her üç çocuğun da iletişim başlatma ve iletişime yanıt verme davranışlarının arttığı gözlenmiştir.
Referanslar
Akamoglu, Y., & Meadan, H. (2019). Parent implemented communication strategies during storybook reading. Journal of Early Intervention, 41(4), 300-320.
Akemoglu, Y., Meadan, H., & Towson, J. (2020). Embedding naturalistic communication teaching strategies during shared interactive book reading for preschoolers with developmental delays: A guide for caregivers. Early Childhood Education Journal. 48, 759-766.
Akemoglu, Y., & Tomeny, K. (2021). A parent-implemented shared reading intervention to promote communication skills of preschoolers with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 51(8), 2974-2987.
Boyle, S. A., McNaughton, D., & Chapin, S. E. (2019). Effects of shared reading on the early language and literacy skills of children with autism spectrum disorders: A systematic review. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 34(4), 205-214.
Coogle, C., Floyd, K. K., & Rahn, N. L. (2018). Dialogic reading and adapted dialogic reading with preschoolers with autism spectrum disorder. Journal of Early Intervention, 40(4), 363-379.
D’Agostino, S. R., Dueñas, A. D., & Plavnick, J. B. (2020). Increasing social initiations during shared book reading: An intervention for preschoolers with autism spectrum disorder. Topics in Early Childhood Special Education, 39(4), 213-225.
Fenson, L., Marchman, V., Thal, D., Dale, P., Reznick, S., & Bates, E. (2002). MacArthur-Bates Communicative Development Inventories (MCDI; 2nd ed.). Baltimore, MD: Brookes.
Fleury, V. P., & Schwartz, I.S. (2017). A modified dialogic reading intervention for preschool children with autism spectrum disorder. Topics in Early Childhood Special Education, 37, 16-28.
Lorio, C. M., & Woods, J. J. (2020). Multi-component professional development for educators in an Early Head Start: Explicit vocabulary instruction during interactive shared book reading. Early Childhood Research Quarterly, 50, 86-100.
Meadan, H., Angell, M. E., Stoner, J. B., & Daczewitz, M. E. (2014). Parent-implemented social-pragmatic communication intervention: A pilot study. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 29, 95-110.
Meadan, H., Snodgrass, M. R., Meyer, L. E., Fisher, K. W., Chung, M. Y., & Halle, J. W. (2016). Internet-based parent-implemented intervention for young children with autism: A pilot study. Journal of Early Intervention, 38, 3-23.
Kazdin, A. E. (2011). Single-case research designs: Methods for clinical and applied settings (2nd ed.). New York: Oxford University Press.
Smith, T., Scahill, L., Dawson, G., Guthrie, D., Lord, C., Odom, S., . . . Wagner, A. (2007). Designing research studies on psychosocial interventions in autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37(2), 354-366.
Towson, J. A., Fettig, A., Fleury, V. P., & Abarca, D. L. (2017). Dialogic reading in early childhood settings: A summary of the evidence base. Topics in Early Childhood Special Education, 37(3), 132-146.
Zevenbergen, A. A., & Whitehurst, G. J. (2003). Dialogic reading: A shared picture book reading intervention for preschoolers. In A. van Kleeck, S. A. Stahl, & E. B. Bauer (Eds.), On reading books to children: Parents and teachers (pp.177-200). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Whalon, K., Martinez, J. R., Shannon, D., Butcher, C., & Hanline, M. F. (2015). The impact of reading to engage children with autism in language and learning (RECALL). Topics in Early Childhood Special Education, 35, 102-115.
Whitehurst, G. J., Arnold, D. H., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M., & Fischel, J. E. (1994). A picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology, 30, 679-689. doi:10.1037/0012-1649.30.5.679
Whitehurst, G. J., & Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child Development, 69, 848-872.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Telif Hakkı (c) 2021 Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
