2008-2018 yılları arasında yapılan okul öncesi döneme yönelik kavram gelişimi ve kavram öğretimi konulu araştırmaların incelenmesi
Anahtar Kelimeler:
Kavram, Kavram gelişimi, Kavram öğretimi, Okul ÖncesiÖzet
Bu çalışma, okul öncesi dönemde kavram gelişimi ve kavram öğretimine yöneliktir. Araştırma, son 10 yılda ülkemizde ve Dünyada yapılan çalışmaların betimsel bir analizinin yapılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma nitel bir çalışma olup veriler, içerik analizi yöntemlerinden doküman analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma verilerini, Google Scholar ve Dergipark veri tabanında bulunan 2008-2018 yılları arasında yapılmış, anahtar kelimeleri “kavram gelişimi, kavram öğretimi, concept development, concept teaching” olan makaleler oluşturmuştur. Ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenen 43 makale araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Makale İnceleme Formu” kullanılmıştır. Bulgular, MaxQDA nitel veri analizi programı aracılığıyla çözümlenerek elde edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda kavram gelişimi ve öğretimi konulu makalelerin en fazla nicel araştırma yöntemleri ile yapıldığı ve matematiksel kavramların (sayı, yön/mekân, miktar) çalışmalarda en çok araştırılan kavramlar olduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulguların erken çocukluk döneminde kavram konusunda çalışan alan uzmanlarına ve bu alanda yapılacak yeni araştırmalara yol göstermesi düşünülmektedir.
Referanslar
Akman, B., Uyanık Balat G., Güler Yıldız, T. (2018). Erken çocukluk döneminde fen eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Alpöge, G. (2003). Okul öncesi çocuklara kitap okumanın ve masal anlatmanın önemi. İçinde M. Sevinç (Ed). Gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (s.195). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
Angın, D. E., Arı, R. (2014). Proje temelli eğitim programının 60-71 aylık çocukların kavram gelişimine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 22-34.
Angın, D. E., Arı, R., Deniz, E., Hamarta, E. (2016). Bracken temel kavram ölçeği-III: Alıcı formu (BTKÖ-III: A)’nun 60-71 aylık çocuklar için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 73-83.
Arslan, E. (2008). Erken çocuklukta bilişsel gelişim. İçinde M. Engin Deniz (Ed.) Erken çocukluk döneminde gelişim (s. 2-25). Ankara: Maya Akademi
Arslan Başdağ, D. Dağlıoğlu, HE. (2020). Resimli öykü kitaplarının temel matematik becerileri açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi 16(2), 233-253.
Beyazıt, U., Bütün Ayhan, A. (2020). Concept development in early childhood. Elementary Education Online, 19 (2), 1091-1104.
Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi
Casasanto, D., Henetzd, T. (2011). Handedness shapes children’s abstract concepts. 20 Ağustos 2020 tarihinde http://www.casasanto.com/papers/Casasanto&Henetz.pdf adresinden erişildi.
Coşkun, M. K. (2011). Kavram öğretimi. Adana: Karahan Kitabevi
Çamlıbel Çakmak, Ö. (2012). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-71 aylık çocuklara temel kavramların kazandırılmasında kavram eğitimi programının etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi, Konya.
Çamlıbel Çakmak, Ö. (2018). Okul öncesi eğitimde kavramlar ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. 1. Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Yeni Ufuklar Kongresi Bildiriler Kitabı: İstanbul.
Doğan, H. (2018). Beyin gelişimi. İçinde N. Aral, Z. F. Temel (Ed). Çocuk gelişimi (s.74-92). Ankara: Hedef Yayıncılık
Ercan, İ., Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 30(3), 211-216.
Erden, M., Akman, Y. (2004). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Arkadaş Yayınevi
Erkuş, A. (2009). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. İstanbul: Seçkin Yayıncılık
Ersoy, Ö., Avcı, N., Turla, A. (2006). Çocuklar için erken uyarıcı çevre oyuncak, televizyon, bilgisayar ve kitap. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
Fisher, P. H., Dobbs-Oates, J., Doctoroff, G.L., Arnold, D.H. (2012). Early math interest and the development of math skills. Journal of Educational Psychology, 104(3), 673-681.
Fleer, M. (2011). Conceptual play: foregrounding imagination and cognition during concept formation in early years education. Contemporary Issues in Early Childhood 12(3), 224-240.
Güleç, H., Geçgel, H. (2015). Çocuk edebiyatı okul öncesinde edebiyat ve kitap. İstanbul: Paradigma Akademi Yayınları
Ilgar, M. Z., Ilgar, S. C. (2013). Nitel bir araştırma deseni olarak gömülü teori (Temellendirilmiş Kuram). S. 197-247. 15 Haziran 2020 tarihinde https://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12436/111/Nitel%20Bir%20Araştırma%20Deseni%20Olarak%20Gömülü%20Teori?sequence=1&isAllowed=y adresinden erişildi.
Karoly, L. A., Greenwood, P. W., Everingham, S. S., Hoube, J., Killburn, M. R., Rydell, C. P., Sanders, M., Chiesa, J. (1998). Investing in our children: what we know and don't know about the costs and benefits of early childhood ınterventions (Ebook). 10 Temmuz 2020 tarihinde http://en.bookfi.net/book/1263124 adresinden erişildi.
Mandler, J. M. (2012). On the spatial foundations of the conceptual system and ıts enrichment. Cognitive Science 36(2012), 421-451.
Meibauer Kümmerling, B., Meibauer, J. (2013). Towards a cognitive theory of picturebooks. International Research in Childrens Literature 6(2):143-160.
Oğuzkan, F. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık
Özçelik, D. A. (1988). 3.-11. Sınıf (9.-17. yaş) öğrencilerinde görülen biçimiyle kavram (söz dağarcığı) gelişimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi
Özkan Kılıç, Ö., Güleç, H., Genç, SZ. (2014). Okul öncesi dönem resimli öykü kitaplarının coğrafi kavramları içermesi yönünden incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (15)1, 35-52.
Sucuoğlu, B., Büyüköztürk, Ş., Ünsal, P. (2008). Türk çocuklarının temel-ilişkisel kavram bilgilerinin değerlendirilmesi. İlköğretim Online 7(1), 203-217.
Şahin, S., Karaaslan, T., Çoban, ŞK., Ercan, H. (2010). Etkinliklerle kavram öğretimi. Ankara: Eğiten Kitap
Ulus, L. (2005). Ankara il merkezinde görev yapan anaokulu ve anasınıfı öğretmenlerinin 5-6 yaş çocuklarının kavram gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve eğitim programında kavram gelişimini destekleyici etkinliklere ne derece yer verdiklerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Uyanık Balat, G. (2009). The examination of the relation between the boehm test of basic concepts (boehm-3) and bracken basic concept scale (bbcs) for preschoolers. Elementary Education Online 8(3), 935-942.
Uyanık, Ö., Kandır, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2), 118-134.
Üstün, E., Akman, B. (2003). Üç yaş grubu çocuklarda kavram gelişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 24(24), 137-141.
Yalçın, F., Tekbıyık, A. (2013). GEMS tabanlı etkinliklerle desteklenen proje yaklaşımının okul öncesi eğitimde kavramsal gelişime etkisi. TurkishStudies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8(9), 2375-2399.
Yıldız Bıçakçı, M. Er, Ş., Aral, N. (2018). Etkileşimli öykü kitabı okuma sürecinin çocukların dil gelişimi üzerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (1): 1-8.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
Yılmaz Genç, M. M., Özen Uyar, R. (2016). Resimli çocuk kitaplarının fene yönelik kavram, konu ve temalar açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9(46), 600-607.
Yoleri, S. (2014). Okul öncesi çocukların kişilerarası problem çözme becerisi ve kavram gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Education and Science 39(173), 82-90.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Telif Hakkı (c) 2022 Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
